Mühendislerin, doktorların, bilim insanlarının ülkedeki yetersiz kaynaklardan dolayı mesleki gelişimlerini daha kolay bir şekilde gerçekleştirmek ve sağlanan imkânlar sayesinde daha rahat bir yaşam sürmek adına farklı ülkelere gitmesine beyin göçü denmektedir. Özellikle son zamanlarda Türkiye de dâhil olmak üzere Pakistan, Hindistan, Çin, Fas, Cezayir, Mısır gibi devletler beyin göçü veren ülkeler arasında yer almaktadır. Beyin göçü veren ülkelere bakıldığında gelişmemiş olan ülkeler olduğunu görüyoruz. Peki, bu gelişmemiş ülkelerden beyin göçü yaparak yurt dışına çıkanlar hangi ülkelere gidiyor diye merak ediyorsanız işte cevapları:

Amerika
Kanada
Avustralya
Güney Afrika Cumhuriyeti
Almanya
Fransa
İsviçre
İsveç
Norveç
İspanya

Saydığımız on ülkeye bakacaksak bu ülkelerin ortak noktası beyin göçü veren ülkelere göre gerek maddi imkânlar açsından gerek teknik donanım açısından daha ileride olan ülkeler olmasıdır. Gelişmiş ülkeler kategorisinde yer alan bu ülkeler mesleki gelişimi sağlamak ve konforlu bir hayat sürdürmek noktasında yeterli imkânlara sahip olduğundan beyin göçü yapmak isteyenlerin tercihleri arasında öncelikli olarak gelmektedir.

Beyin Göçü Nedenleri:
Ülkemizde de son zamanlarda sıklıkla karşılaştığımız beyin göçü ile yurt dışına gitmek artan bir durum haline gelmiştir. Hatta bu beyin göçleri nedeniyle birçok alanında uzman doktorlarımızı, bilim adamlarımızı kaybetmiş durumdayız. Beyin göçü veren ülkeler bakımından bunun gibi olumsuz durumların ortaya çıkması beyin göçünün yarattığı olumsuz sonuçlardandır. Peki, insanlar neden farklı ülkelere beyin göçü yapmaktadır? Dilerseniz bunun üzerine fikirlerimizi paylaşalım.

Beyin göçünün yaşanmasında hem yaşanılan ülkeden kaynaklı nedenler hem de gidilmesi planlanan ülkeden kaynaklanan nedenler bulunmaktadır. Yaşanılan ülkeden başka ülkeye gitmeye neden olan durumlara itici sebepler denmektedir. Gidilmesi düşünülen ülkeden kaynaklanan durumlara ise çekici nedenler denmektedir.

İtici nedenler: Belirli bir aşamaya kadar eğitim görmüş kişilerin bulunduğu ülkelerden farklı ülkelere gitmelerinin nedenleri itici nedenlerdir. Bunların başında ülkenin ekonomik açıdan bekleneni karşılamamasıdır. Yanlış ekonomi politikaları neticesinde ekonomik gidişatın giderek bozulması beyin göçüne neden olmaktadır. Yine işsizlik oranının yüksek olması, liyakate önem verilmemesi, yüksek vergilerin alınması gibi durumlar beyin göçüne neden olan itici nedenler arasındadır.

Çekici nedenler: Beyin göçü yapılması düşünülen ülkelere gitmeye sebep olan nedenlere çekici nedenler denmektedir. Gelişmiş ülkelerin ekonomik açıdan daha iyi olması, bu ülkelerde gelecek kaygısının daha az olması, yüksek maaş ve konforlu hayat beklentisini karşılaması gibi nedenler çekici nedenler arasında yer almaktadır. Çekici nedenleri bulunduran ülkeler beyin göçü alan ülkelerdir.

Beyin Göçünün Etkileri Nelerdir?
Beyin göçünün etkilerinden bahsedebilmek için ikili bir değerlendirme yapmak gereklidir. Çünkü ortaya çıkan etkiler beyin göçü veren ve beyin göçü alan ülkeler açısından birbirinden farklı ve birbirine zıttır. 

Beyin göçü veren ülkeler: Beyin göçü veren ülkeler genellikle kaliteli standartlarda yaşam sürme imkânına sahip olmayan ülkelerdir. Bu ülkeler sahip oldukları alanında yetkin ve nitelikli kişileri de kaybedince gidişatları oldukça zor duruma düşmektedir. Ülkeye katkısı bulunabilecek ve ülkeyi kalkındırmada etkin rol oynayabilecek nitelikli insanlarının kaybı bu ülkeler için oldukça büyük bir kayıp olacaktır.

Beyin göçü alan ülkeler: Beyin göçü alan ülkeler sahip oldukları imkânlar sayesinde zaten gelişmiş ülke konumundadırlar. Diğer gelişmemiş ülkelerden aldıkları beyin göçleri sayesinde de kaliteli insan gücüne sahip olmakta ve imkânlarını daha da geliştirmektedirler. Beyin göçü ile bu ülkelere gelen insanlar akademik, bilimsel, sanatsal bilgi ve birikimlerini geldikleri ülkelerle paylaşmakta ve bu ülkelerin gelişimine katkı sağlamaktadırlar.

Dünyadan ve Ülkemizden Beyin Göçü Örnekleri:
Beyin göçü yeni ortaya çıkmış bir kavram değildir. Daha öncesinde de bulunduğu ülkenin imkânlarının yetersizliğini fark eden bilim insanları başka ülkelere beyin göçü yapmışlardır. Bunlardan en eski örneklerden biri İstanbul’un fethinde yabancı bilim insanlarının Avrupa ülkelerinde göç etmesidir. Beyin göçünün en bilinen örneği ise Einstein’dır. Almanya’da yetişen Einstein bir süre sonra özellikle 2.Dünya Savaşı’ndan sonra ülkesinin kendisine beklediği imkânları sunamayacağını anlayınca Amerika’ya beyin göçü yapmıştır. Yine ülkemizin zaman zaman yaşadığı ekonomik yetersizlikler beyin göçüne neden olmuş Aziz Sancar, Gazi Yaşargil, Özlem Türeci ve Uğur Şahin gibi isimlerin farklı ülkelere beyin göçü yapmasına neden olmuştur.