Gazali'nin sözlerine kulak vermek ister misiniz? Bu sözleri daha da somutlaştırmak için harika bir illüstrasyonu sizler için seçtim. Bu isimsiz bir illüstrasyon ama ben isim yakıştıracak olsam: "Avuçlarımdaki Hakikat" derim.

 

Gazali'nin sözlerine kulak verelim. Demiş ki: "Kalp iki şey için kullanılır. Bunlardan birisi, yumruk biçimindeki maddî kalptır. Göğsün sol tarafında bulunan bu kalp, vücudun kan deposu ve pompasıdır. Diğeri ise, bu kalple ilgi ve ilişkisi bulundu kabul edilen manevî kalptir. Bu kalbe ruh da denir. Bu kalp insanın hakikatidir. İnsan, bununla duyar, bununla bilgi edinir." 

Gazali kalbi ikiye ayırıyor. Daha doğrusu 2 grupta inceliyor. 2 bakıştan ele alıyor kalbi yaşamdaki biçimini.

Bunlardan ilki olarak maddi kalpten bahsediyor. Yumruk biçiminde diyerek. Haksız da değil herkesin kalp buyuklugu yaklaşık kendi yumruğunun büyüklüğü kadardır. Hemen tüm ülkelerin tıp metinlerde benzer bir ifadeyi bulabilirsiniz. Yani adı üstünde maddi kalbi gözde canlandırmak gerek bu benzetmede yüzyıllardır işlevini başarıyla gerçekleştiriyor. Devam ediyor: "Göğsün sol tarafında bulunan bu kalp, vücudun kan deposu ve pompasıdır."  Evet kalbin vücut sisteminde üstlendiği görev tam olarak bu. Genel Gazali'nin sözlerine atıflı bir çizim ortaya koyduk.  Peki maddi kalbi somutlandırmak istesek. İşte bu çizim:

Tüm gerçekliği ve sembol edişi ile kalbin muazzam anatomik yapısı 

Gazali ikinci kısımda ise ruhsal kalpten bahsediyor. Kalbin ruhi boyutu. Aslında kültür, edebiyat, sanat ve pek çok lirik alanda kendine yer bulan derin bir terminoloji. Gazali şöyle açıklıyor: "Kalp ile ilgi ve ilişkisi bulunduğu kabul edilen manevî kalptir diğer kalbin boyutu. Bu kalbe ruh da denir. Bu kalp insanın hakikatidir. İnsan, bununla duyar, bununla bilgi edinir." Ne kadar açık, anlaşılır ve derin ifade etmiş.

Peki sözlerin bu kısmı, ruh kalp çizim olsa? 

İşte bu resim olurdu... İçimizde ama tüm benliğimizi ruhumuza bağlı kalp. 

 

 

* Kalp aynası anlamına gelen Osmanlıca tamlama.