AHLAKİ GELİŞİM KURAMLARI 

Ahlaki Gelişim Kuramları’nda en bilinen iki isim Piaget ve Kohlberg’dir.  
 
1.PIAGET 
Piaget ahlaki gelişim kuramları üzerine çalışan ilk araştırmacıdır. Özünde bilişsel gelişimci olan Piaget’e ahlaki gelişimin bilişsel gelişimle paralel olduğunu savunur. Ahlaki yönden geliştikçe bilişsel olarak da gelişir ama bunun tam tersi geçerli değildir.  
Piaget’e göre çocuklar 6-7 yaşa kadar taklit ederek öğrenirler. 7 ila 11 yaş arası artık düşünmeye, itiraza başlasalar da yine de çevreden öğrenmeye devam ederler. 11 yaşından sonra soyut düşünmeyi, akıl yürütmeyi öğrenirler ve yaptığı davranışları sorgulamaya giderler. Ergenlikle beraber öğrendiği her şeye bir başkaldırı olduğu için benmerkezcilik ön plandadır.  
Piaget’in ahlaki gelişim evreleri genel hatlarıyla üçe ayrılır: Ahlak Öncesi Evre (0-7), Dışa Bağımlı Ahlak (Ahlaki Gerçeklik) (7-11) ve Ahlaki Özerklik (Göreceli, Otonom Ahlak) (+11). 
 
1.1. Ahlak Öncesi Evre (0-7) 
Okul öncesi dönemdir. Çocuklar yetişkinlerden gördüklerini taklit eder. Ahlaki gelişimden söz edilemez. 
1.2. Dışa Bağımlı Ahlak (Ahlaki Gerçeklik) (7-11) 
Bu evrede çocuklar ahlaki açıdan başkalarına bağlıdır. Dış otorite ne derse o bir kuraldır ve mutlaka yapılmalıdır. Yapılmaması dahilinde ceza kaçınılmazdır.  
1.3. Ahlaki Özerklik (Göreceli, Otonom Ahlak) (+11) 
Bu evrede çocuklar kuralların başkaları tarafından konduğunu anlamıştır. Kurallar onu koyan insanların faydasına göre değişmektedir. Bir kural ihlali olduğunda sonuca bakıp hemen hüküm verilmemeli ve niyet sorgulanmalıdır. Ahlaki davranış da burada öğrenmeye başlanır. 
 
2.KOHLBERG 
Kohlberg’in ahlaki gelişim aşamaları çevreye dayanır. Ahlaki değeler; ebeveynler, ailesinin ve çevresinin mensup olduğu din, toplum, sosyal ve ekonomik çevreye göre oluşur. Piaget’nin aksine bilişsel gelişim ahlaki gelişim için yeterli değildir. Empati şarttır. 
Kohlberg’in ahlaki gelişim kuramları, ahlaki ikilem üzerine sorduğu hikayelerle belirlenir. Bu soruların cevapları evet ya da hayır değildir. Nedenler vardır ve bu sunduğu değerlere göre ahlaki evresi belirlenir. Evreler arasında çok net bir ayrım vardır. Bir önceki evre tamamlanmadan asla bir sonrakine geçiş olmaz.   
 
2.1. Gelenek Öncesi Dönem 
2.1.1. Ceza ve İtaat Eğilimi 
Bu düzey Piaget’in “Dışsal Kurallara Bağlılık” evresiyle benzer özellikler taşımaktadır. Kurallar başkaları tarafından konur. Otoriteye bağlılık ve cezadan kaçınma söz konusudur. Otoritenin olmadığı yerlerde kurallar çiğnenebilir.  
2.1.2. Saf Çıkarcı Eğilim 
Her şey tamamen kişisel çıkarlara göre olmaktadır. Kişi menfaatine göre seçim yapmaktadır. Her şey karşılıklıdır. “Ben sana onu yaparsam sen de bana şunu yap.” anlayışı vardır.  
 
2.2. Geleneksel Dönem 
Bu evrede kişi empati kazanmaya başlamıştır. Artık toplumun beklentilere de önem veriyor, uymaya çalışıyordur. Kişi gruplara girmeye başlar ve bazen grubun çıkarlarını kendi çıkarlarından üstün tutar. Grupsal çıkar anlayışı da görünebilmektedir. 
2.2.1. İyi Çocuk Olma Eğilimi (Kişilerarası Uyum)  
Çevresiyle özellikle yaşıtlarıyla uyum içindedir. Ona biçilen rolleri layığıyla yapmak ister. Çevre tarafından beğenilmeye ve takdir edilmeye çalışır. 
2.2.2.Kanun ve Düzen Eğilimi (Toplumsal Uyum) 
Bu evrede toplumsal kurallar ve kanunlar sorgulanmadan kabul edilir. Kanun ne diyorsa doğrudur ve uymayanlar asla hoş görülmez.  
 
2.3. Gelenek Sonrası Dönem 
Birey otoriteden bağımsız bir şekilde kendi ahlaki yargılarına kendi ulaşır. Temel insan hakları ön plandadır. 
2.3.1.Sosyal (Toplumsal) Sözleşme Eğilimi 
Bu evrede birey hak, özgürlük kurallarına önem verir.  
2.3.2. Evrensel Ahlak İlkeleri Eğilimi  
Ahlaki gelişimin son noktasıdır. Burada birey kendi ahlak kurallarını seçer. İnsan hakları, eşitlik, adalet gibi evrensel ahlak ilkeleri ön plandadır.