Dünyanın diğer ucundaki birine, bir mektup ulaştırmanız gerekse oraya gitmek için kaç araç değiştirmeniz gerekirdi? Kaç gün veya saatin geçmesi gerekirdi? Peki, bu mektubu insanlar aracılığı ile iletmek isteseniz bunun için kaç kişi gerekirdi? Macar yazar Frigyes Karinthy'ye göre bunun için gereken kişi sayısı en fazla altıdır. Frigyes Karinthy bu durumdan ilk olarak yayınladığı bir kısa hikayede bahsetmiştir. Karinthy'ye göre teknolojinin de gelişmesinin etkisi ile dünya nüfusu artsa da dünya küçülmekte, herkes birbirine daha da yaklaşmaktadır. 1929 yılında yayınladığı kısa hikaye derlemelerinden biri olan "Zincir" adlı hikayesinde; bir grup arkadaş 1.5 milyar kişi arasından herhangi bi yerden seçtikleri rastgele bir kişi ile en fazla beş kişi kullanarak, bunlardan biri kişisel bir tanıdık olmak üzere, seçilen kişi ile kişisel tanıdıklar ağı dışında hiçbir şey kullanmadan iletişim kurabileceğine bahse girmektedir. İlerleyen yıllarda matematikçi, fizikçi ve sosyologları da büyüleyecek ve araştırma yapmaya itecek bu hikaye, ayrımın altı derecesi teorisinin de öncüsü olmuştur.
1967 yılında Amerikalı sosyolog Stanley Milgram Küçük dünya problemi adını verdiği teoriyi test etmek için Boston'daki bir yabancıya paket göndermeleri için, Kansas ve Nebraska'dan rastgele insanlar seçti. Göndericiler; alıcının adını, mesleğini ve genel konumunu biliyordu. Her katılımcıya; paketi, katılımcının tüm arkadaşları arasında hedefi kişisel olarak tanıma olasılığı en yüksek olan bir kişiye göndermesi talimatı verildi. Bu kişi de aynısını yapacaktı ve paket hedef alıcısına kişisel olarak teslim edilene kadar bu böyle devam edecekti. Küçük dünya deneyindeki katılımcılar zincirin en az yüz aracı içermesini bekleseler de, her paketin başarıyla teslim edilmesi için ortalama olarak yalnızca beş ila yedi aracı gerekiyordu. Milgram'ın küçük dünya projesine ilişkin bulguları Psychology Today'de yayımlandı ve "Ayrımın altı derecesi" ifadesine ilham kaynağı oldu. Oyun yazarı John Guare, 1990 tarihli oyununa başlık olarak bu ifadeyi seçtiğinde teoriyi daha da popülerleştirdi. 1994 yılında ise bir röportaj sırasında, Kevin Bacon Hollywood'daki herkesle çalıştığından şüphesinin olmadığını dile getirir. Bunun üzerine Albright üniversitesindeki üç öğrenci "Six degrees of Bacon" olarak bilinen siteyi geliştirir. Site ilk olarak bir ünlünün Kevin Bacon'a ulaşması için kaç kişinin gerektiğini gösterirken şu an herhangi iki ünlü arasındaki bağlantıyı göstermektedir.
Kaynak: https://en.m.wikipedia.org/wiki/Six_degrees_of_separation
https://www.techtarget.com/whatis/definition/six-degrees-of-separation
Six degrees of Bacon:
https://oracleofbacon.org
Yorum Bırakın