“Bak, bu benim son eşim;

sanki canlıymış gibi bize bakıyor,

yanağındaki pembelik,

kocasının ona hediye ettiği bir şey değil.”

Robert Browning

İncelemeye neden bu şiirle başlıyorum?

Kitaba başlamadan önce sadece arkasını okumuş ve herhangi bir şey düşünmemiştim. Ancak kitaba başladığımda yukarıdaki şiir zihnimde dolanıp duruyordu. Bu şiiri de yine bir kitapta okuyup çok acıklı ama güzel bulmuştum. Kitap bittiğinde ve araştırdığımda, yıllar önce okuduğum Son Düşes’te yer alan karakterlerin Evlilik Portresi kitabında da yer aldığını keşfettim. Aynı karakterlerin bulunduğu iki farklı tarihi kurgu eser ve ikisini de çok sevmiş bulunuyorum.

On Altı Yaşındaki Genç Bir Kızın Şüphe ve Güvensizliklerle Dolu Hayatı

Birbirlerine âşık anne babanın beşinci çocuğuydu Lucrezia. Önemli ve büyük bir ailede, aşk evliliği yapılan bir ortamda mutlu ve huzurlu bir çocukluk geçirmiş olması beklenirdi. Ancak ne yazık ki, çocukluğu, hatta bebekliği bile huzurlu geçmiş denilemezdi. Güzel, zeki ve hırslı bir kadın olan annesi, Lucrezia’da bebekliğinden itibaren bir gariplik sezmişti. Ve annesi, ailesi ve ailesinin itibarı için her şeyi yapabilecek biriydi. Öyle ki, hissettiği bu gariplik nedeniyle daha bebekken Lucrezia’yı kendilerinden uzaklaştırdı. Küçük kız, kardeşlerinden ayrı bir yerde büyüyüp farklı bir muamele gördü. Kendi evinde bir yabancı gibi görünen ve öyle de hisseden Lucrezia’nın talihsizliği, genç bir kız olduğunda da peşini bırakmayacaktı. Ölen kız kardeşinin nişanlısıyla evlenmek zorunda kalması, onun talihsiz hikâyesini devam ettirecekti.

Evlilik için kötü bir başlangıçtı. Ablasıyla evlenmesi beklenen dük, kendini bir anda Lucrezia ile nişanlı buldu. Ancak evlilik sözünün gerçekleşmesine kadar geçen sürede, bu kötü başlangıç telafi edilmiş gibiydi. Dük her zaman çok nazikti; sözleri ve hediyeleriyle Lucrezia’nın kalbine dokunmayı başarmıştı. Genç kız, hayatı boyunca ilk kez anlaşıldığını hissetmişti. Üstelik dük, onu yalnızca küçük bir kızken bir kez görmüştü. Peki, hissedilen bu küçük şeyler, evliliği sürdürmek için yeterli olabilecek miydi?

Lucrezia, kocasının onu öldürmek istediğinden emindi. Ya da gerçekten emin miydi? Bazen bu düşüncesinden şüphe duyuyor, bazen de kesinliği konusunda karar kılıyordu. Kocası, ona hem iyi davranıp hem de onu öldürecek kadar kötü kalpli olabilir miydi? Yoksa tüm bu düşünceler, Lucrezia’nın hayal gücünden mi ibaretti? Zeki ve hayal gücü her zaman çok güçlü bir kız olan Lucrezia, kocasının yanında biraz fazla mı kapılıyordu bu hayallere? Yoksa çoğu zaman olduğu gibi, bir kadının hisleri ona doğru yolu mu gösteriyordu?

Lucrezia’nın hayatı hiçbir zaman kolay olmamıştı. Ancak şimdi evliliğinde yaşadığı sıkıntılar, geçmişte yaşadıklarını bile unutturacak cinstendi. Şüpheler içini kemiriyordu. Güveneceği kimse yoktu. Hatta kendisine bile. Hiçbir şeyden emin olamıyordu. Peki, kime güvenebilirdi? Sağlıkta ve hastalıkta onun yanında olması gereken kocasına mı? Haklı olan kimdi? Doğru olan neydi? Kocasının gerçek kişiliği, onun yanında büründüğü nazik insan mıydı, yoksa diğer insanların onun hakkında söyledikleri sert ve nahoş sözler mi gerçeği yansıtıyordu?

Evlilik Portresi, genç bir kızın evlilikle ilgili ürkekliğini ve endişesini, mutlu olma ihtimaline dair umudunu, şüpheleri yüzünden yaşadığı korkuyu ve ikilemi okuyucusuna başarıyla aktarıyor. İsyankâr ve asi bir kız çocuğunun genç kızlığında böylesine karmaşık bir evlilikte neler yaptığını ve yapacağını, okuyucuda merak uyandırarak okutmayı başarıyor.

Bununla birlikte, kişisel savaşların yanı sıra, o dönemin kadına bakış açısını ve kadının toplum tarafından nasıl bir araç olarak kullanıldığını gözler önüne seriyor. Kadınlar, o dönemde bir insan olarak değil, bir çocuk doğurmak, güçlü bağlantılar kurmak ya da kişisel tatmin sağlamak için kullanılan araçlar olarak görülüyor.

Keyifli okumalar.