"Güzel konuşmayı deneyin sıradan sözlerle: Sizi canlandırması için müzik ve şiirden yararlanın. Matematik ve metafizik de olabilir eğer keyfiniz olursa. Hiçbir yararı olmaz o işin zevki yoksa. Kısacası efendim, neyden hoşlanıyorsunuz onu öğrenin."
Dilimize daha önce "Hırçın Kız" ya da "Huysuz Kız" başlıklarıyla aktarılan "The Taming of The Shrew" (Aksi Kızın Uysallaştırılması) 1590-1591 yılları arasında yazıldığı ve 1593’te de ilk temsilinin yapıldığı iddia edilir. İlk basımı ise bilindiği kadarıyla 1623 yılında First Folio'da yapıldığı düşünülür. Bu komedi eseri William Shakespeare'in daha yazarlığının ilk dönemlerinde bile karakter oluşturma konusunda tartışılmaz bir ustalığa sahip olduğunu gösterir. Shakespeare'in birçok açıdan İtalyan komedyasından esinlendiği Hırçın Kız, birbirini geliştiren iki ön oyunla başlayarak, entrikaları, farklı kimliğe bürünmeler ve bir aşk hikayesi ile "oyun içinde oyun" halinde devam eder. Aksi bir kadının uysal bir eşe dönüştürülmesini anlatan komedya, o dönemde erkek gözüyle kadına nasıl bakıldığını açıkça sergiler. Buna ek olarak "Hırçın Kız", kızların başlıkla-çeyizle alınıp satıldığı, devamlı pazarlık edilen, sürekli paraya övgüler işitilen, dolandırıcılıklarla dolu bir oyundur. Aşk-meşk, çok sözü edilmekle birlikte pek kimsenin umurunda değildir. Bu açıdan, oyunda "para" trafiği özel bir önem taşımaktadır. Erkek egemenliği baskın bir toplumda, aklı parada insanlar arasında, Katherina'nın kişilik savaşımı da trajik bir boyut kazanır böylece. Burjuvalaşmanın eşiğindeki efendilerin, iki düzen arasındaki çelişik durumları da ilginçtir. Feodal yapıdan kurtulamamış bir tutum egemendir. Sözgelimi, bunun bir yansıması olan "dayak" ögesi, oyunun dokusunda vardır. Para ve dayak, örgünün karakteristik motiflerini oluşturur."Kılığımız böyle saygın ve gösterişsiz de olsa ne çıkar. Üstümüz yoksul da olsa keselerimiz zengin. Bedeni zenginleştiren yalnızca kafadır; Güneş nasıl en koyu bulutların ardından bile kendini gösterirse, En gösterişsiz kıyafetin altından namus da öyle görünür."
Shakespeare Hırçın Kız'ı ortaya koyarken Romalı şair Ovid'den derin bir şekilde etkilenmiştir ve bu eserde Ovid'in "Dönüşümler" adlı kitabından esintiler görürüz. Shakespeare bu etkileri karakterlerin birbirlerinin yerine geçmesiyle ya da eserlerinde sürekli kılık değiştirme ögesiyle göstermiştir. Kılık değiştirme bir komedi tiyatrosu için en önemli olgulardan biridir. Eğer bir tiyatroda kılık değiştirme varsa komik olaylar olacağının göstergesidir. Buna ek olarak tarihsel önem taşıyan oyunda birçok mitolojik karakterlerin isimlerini görüyoruz (Adonis, Apollo, Io, Europa, Dido, Herkül). Bu isimler Shakespeare'in tarihsel olgulardan ve karakterlerden etkilendiğinin bir göstergesidir. Ovid'in karakterleri ağaç, taş ya da hayvana dönüşürken, Shakespeare'in karakterleri küçük değişimler içinde kılık değiştirme, başkasının yerine geçme, benzetme ve sahne imgeleri şeklindedir. Katherina'nın şeytan, iblis, lanetlenmiş biri, vahşi kedi gibi normal bir kadının huylarından uzak ve şeytani olarak gösterilmesi onu uysallaştırmanın ne kadar zor olduğunu ortaya koyar. Katherina uysallaştırılmayı bekleyen bir at gibi gösterilir."Bütün bunları ona olan sevgimden dolayı yaptığımı söylemeyi de unutmam. Bu bir kadını nezaketle öldürmektir."
Hırçın Kız şiddet açısından herhangi bir fiziksel şiddetin kullanılmadığı ama mental açıdan şiddetin ön plana çıktığı bir oyundur. Katherina toplum tarafından itaatsiz bir kadın olarak görülür ve bu itaatsizliği düzelten kişiler toplumda emsalsiz bir yer edinirdi. Petruchio'nun Katherina'yı uysallaştırmak için uyguladığı tüm stratejiler olağanüstü gösterilir. Fiziksel şiddet uygulamadan, tatlı bir dille Katherina'yı uysallaştırmıştır. Bir bakımdan karısını nezaketle öldürmüştür (To kill a wife with the kindness). Ayrıca eserde Stockholm Sendromu'nu gösteren davranışlar ve tutumlar görürüz. Katherina hayatta kalmak için bir zaman sonra Pecruchio'yu haklı görür ve ona hak verir. Katherina oyunun sonunda uysallaşmış gibi görünür ama hayatta kalması için ve mental şiddetten kurtulmak için uysallaşmış gibi görünür ve içindeki Katherina hala olduğu gibi durmaktadır. Oyun dönemin iki yüzlülüğünü, kadınların toplum içindeki yerini, gücü ve kudreti, paranın önemini, şiddeti, erkek egemenliğini gözler önüne serer."Kate ben sizi hırçın kedilikten çıkarıp Rahata ermiş diğer kediler gibi bir ev kedisi yapacağım."
Kaynak: 1,2,3,4,5,
Yorum Bırakın