Yoğurt, hiç şüphesiz biz Türklerin dünya mutfağına bir armağanıdır. Nitekim bu kelime çeşitli dünya dillerinde bugün bizim kullandığımız formuna benzer şekiller göstermektedir. Öyleyse kökenini de Türkçede aramak pekala mantıklı olacaktır.

 Yoğurt, maya kullanılarak katılaştırılmış süttür. O halde bu tanımın neresinde süt yoğurulur?

 Hiçbir yerinde yoğurulmaz! Bunu anlamak için 11. yüzyılda yazılan Uygur metinlerindeki "yoğurdu uyutmak, sütü uyutmak" tabirlerine bakmamız gereklidir. Buradaki anlam elbette bugünkü uyumak anlamı değildir. Sütü mayalanmaya bırakmak anlamında kullanılan bir eylemdir. Yani süt, yoğurularak yoğurt yapılmaz. Süt, uyutularak yoğurt yapılır!

yu-gur-t > yo-ğur-t 

Bu konuda bugün bizim ele aldığımız  görüş, yoğurt kelimesinin û- “uyu-” fiilinde başta "y" sesinin türemesi ile oluştuğu şeklindedir. Bu fiile, -gur, -gür ettirgenlik eki ve en nihayetinde -t fiilden isim yapım eki getirilerek yoğurt kelimesi oluşmuştur. Ancak unutmamak gerekir ki bugün yoğurt kelimesinin yuğur- "yoğur-" kökünden geldiği görüşü de yaygındır.

KAYNAK:

DURUKOĞLU, Gökçen, “Yoğurt Sözcüğünün Kökenine Dair Bir Deneme”, Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi (TÜRKLAD), C. 1, S. 2, 2017, s. 100- 103.