Gölün Hanımı: Viviane ve Excalibur

Merlin veya en meşhur haliyle bildiğimiz ''möörğlin'' Kelt mitolojisinde yeri olan Kral Arthur efsanesindeki kahramanlardan biridir. Film ve dizi kültüründen oldukça hakim olduğumuz Merlin karakteri, edebiyatta bilinen ilk tasviri ile Monmouth'lu Geoffrey tarafından kaleme alınmıştır. 

   

 

Merlin'in asıl görevi Kral Arthur'u korumaktır. Kral Arthur ise Britanya mitolojisindeki Camelot Krallığı'nın saygıdeğer kralıdır. Savaşta ve barışta ideal lideri sembolize eder. Bir kral yalnızca soylu bir aileden gelebilir ancak Arthur son derece sıradan bir ailenin üyesidir. Öyleyse nedir efsaneler efsanesi kralı Kral Arthur yapan?

Aslında bütün hikaye büyülü bir kılıç ile başlar. Bu kılıç ile ilgili iki farklı efsane dolaşmaktadır. Bunlardan birisi taştan çıkarılacak bir kılıçtır. ''Bu kılıcı taştan çıkaran kişi, tüm Britanya'nın hakimi olacaktır.'' Diğeri ise, Arthur'un savaş esnasında kırılan kılıcı doğrultusunda gölden göğe doğru uzanan gizemli bir kol aracılığıyla Arthur'a ulaşan kılıçtır. İşte Arthur burada bahsi geçen kılıcı taştan çıkaran ya da gölden alan meşhur kişidir ve Britanya'nın hakimi olacaktır. Arthur'u kral yapan, ona hükümdarlığını veren bu büyülü kılıç Excalibur'ın ta kendisidir! Kılıç, Büyük Britanya'nın haklı egemenliğini temsil eder. Yeryüzüne düşen meteor madenlerinin eseri olduğu tasvir edilir. Düşmanın gözünü kamaştırırken taşıyıcısını ölümcül darbelere karşı korumaktadır.

 

Lady of Lake yani Gölün Hanımı ise edebi eserlerde betimlenen sisli bir bölgenin ortasındaki gölde yaşamaktadır. Bu göl Kral Arthur ve Yuvarlak Masa Şövalyeleri'nin mihenk taşı olarak bilinen Avalon Adası'nda bulunmaktadır.

Çeşitli kaynaklarda Avalon'un büyünün doğduğu yer olduğu düşünülür. Bir başka deyişle de cadıların memleketidir diyebiliriz. Öyle ki Morgan Le Fay, antik büyüyü Avalon'da öğrenmiştir.

 

Gölün Leydisi, bazı kaynaklarda Merlin'in sevgilisi, bazı kaynaklarda da Kral Arthur'un şövalyelerinden biri olan Fransız asker Lancelot'un annesi olarak betimlenir. Hatta Morgan le Fay olduğunun söylentisi de akılları karıştıran bir durum olarak gündeme gelmekte.

Genel tasviriyle açıklayacak olursak Gölün Hanımı Viviane'ın; Arthur'a Excalibur kılıcını vermek, büyücü Merlin'i ortadan kaldırmak, Lancelot'u korumak ve yetiştirmek, Arthur'un Avalon'a gitmesine yardım etmek üzere birçok hikayede önemli rolleri vardır. Viviane, Excalibur'u Kral Arthur'a saltanatının başında verdiği gibi Camelot'un yıkımında geri almayı kabul eder.

  Gölün Hanımı'nın kökenlerinin, Kelt tanrıçaları olan Cerdwen ve Brigid'e kadar uzandığı düşünülmektedir. Viviane ya da Vivienne ismi, Kelt mitolojisinde Su Tanrıçası olarak geçen Coventina'ın diğer isimlerinden türemiştir.

Keltlerin yaşamın özünü temsil eden su tanrılarına taptıkları söylenir, suyun kendi halindeki hareketlerini de derinliklerinde yaşayan tanrıçaların, perilerin ve onların güçlerinin varlığını kanıtlar nitelikte olduğuna inanarak açıklarlar. Kelt mitolojisinde varlığını sürdüren su tanrıları, metal veya madeni eşyaları özellikle de kılıçları ile meşhurdur. Bunun günümüze yansıyan en yakın kalıntısını ''suya bozuk para atıp dilek dilemek'' batıl inancı ile göstermek mümkün. Suya atılan para, esasen su tanrıçalarının dileğimizi gerçekleştirmesi için armağan ettiğimiz bir şeydir. 

Efsanlerin birinde Viviane, Morgan le Fay kılıcı çaldıktan sonra sevgilisi Sir Accolan'a verince kılıcı ondan geri alıp Arthur'a götürür.

Bir başka efsanede ise Lancelot'un koruyucu annesidir. Genç şövalyeye "...bir şövalyenin biri elmas kadar sert, diğeri balmumu kadar yumuşak iki kalbi olmalı...'' nasihatında bulunur. Viviane ayrıca Lancolat'a da bir kılıç verir.

Bu Göl Hanımı karakterlerinin bir diğeri de Igraine ve Gorbis'in üç kızından biri olan Elaine, Carnwall Dükü ve Düşesi, Morgan le Fay'in kız kardeşi olarak ilişkilendirilir. Elaine, Kutsal Kase'yi bulan şövalye Sir Galahad'ın annesidir.

Bir diğer efsanede ise, Gölün Hanımı Nimue olarak geçer. Nimue adı da; Yunan Mitolojisi'nde Perseus'a büyülü kılıçlar veren su perilerinden biri olan Mnemosyne'dan gelmektedir. Nimue, Merlin'in büyük aşkı aynı zamanda da ona işkence uygulayan kişidir. Nimue'nin Merlin'i yıllarca bir mağarada tutsak bıraktığı, onu hapsettiği söylenir. Karanlık tarafları vardır denilebilir.

 

Gölün Hanım'ı efsanesi ve büyülü kılıçlar bu şekilde özetlenirse Viviane'ın iyi mi yoksa kötü bir karakter mi olduğu tartışmalara açık bir konu olarak kalacaktır. Mit ile ilgili daha fazla bilgi edinmek için Geoffrey'in kitaplarını okuyabilirsiniz.

 

Kaynakça:

• Ashe, Geoffrey. 1984. Avalonian Quest. rev. ed. London: Fontana
• Ashe, Geoffrey. 1985, The Discovery of King Arthur, London: Guild Publishing
• nereye.com.tr/kral-arthurun-efsanevi-adasi-avalon
• Rosemary Ellen Guiley, The Encyclopedia of Magic and Alchemy, 2006. Visionary Living, Inc.
• occult-world.com/viviane-lady-lake