Suşi Nedir? Çeşitleri Nelerdir? Evde Kolay Bulunan Malzemelerle Suşi Nasıl Yapılır?  

•‘’Çiğ balık yenir mi?’’ sorusuna vereceğimiz cevap şüphesiz ‘söz konusu suşi ise öyle bir yenir ki!’ olacaktır. Önyargılarını bir kenara bırakan herkes, suşi kültürüne alıştıkça daha çok seviyor ve yedikçe yiyesi geliyor. Öncelikle şurada anlaşmak gerekir ki her suşinin içinde çiğ balık olmak zorunda değil, vegan-rolls çeşitleri de mevcut. Ancak çeşitlerine geçmeden önce genel bilgilerine bir göz atalım;

•''Suşi, (Japonca: すし, 寿司, 鮨) bir Japon mutfağı yemeğidir; pirinç sirkesi ve şeker ile tatlandırılmış haşlanmış pirinç (şari) üstüne veya içine balık, diğer deniz ürünleri veya sebze gibi malzemeler (neta) konarak servis edilir.''  "Sushi", Oxford İngilizce Sözlüğü, İkinci Basım, 1989.

•Suşi kelimesi, kökeni bakımından ‘’ekşi’’ anlamına gelmektedir. 
Suşinin ilk hali, bugün günümüzde nare-zuşi olarak bilinen türüdür. Bilinenin aksine Japonya’da yaygınlaşmadan önce ilk olarak Çin’de yapıldığı görülmüştür. Oxford Sözlüğü‘ne göre, suşi’den batı kültüründe ilk defa 1893 tarihinde yayınlanan “A Japanese Interior” isimli kitapta bahsedilir; “yosun ve diğer malzemeler ile balığa sarılmış soğuk pilav” tanımı yazılmıştır. "Sushi", Oxford İngilizce Sözlüğü, İkinci Basım, 1989.

''8. yüzyılda Japonya’ya giriş yapan suşi, ilk olarak balıkların daha uzun süre korunabilmesi için tuzlanarak pirinç ile sarılması ve kuyularda depolanmasıyla ortaya çıktı. Balığın bozulmasını önlemek amacıyla kullanılan pirinç, ilk dönemlerde balıktan ayrılarak çöpe atılıyordu. Ancak özellikle Japon topraklarında 1337 ve 1573 yılları arasındaki Muramachi Dönemi’nde yaşanan kıtlık nedeniyle, pirinç de ilk kez balıkla birlikte tüketilmeye başladı ve suşi ortaya çıktı.'' kaynak

En Sevilen Suşi Türleri: 

•Elbette ki damaktan damağa değişir ancak ''suşi çok kötü'' deyip genellemeden önce bütün suşi türlerini denediğinizden emin olun. Belki de henüz favori suşinizle tanışmamışsınızdır!

Buyrun en sevilen çeşitlerine bir göz atalım: 

Maki Suşi: Suşi deyince aklımıza gelen ilk görüntü maki suşidir. Nori yaprağına, haşlanan suşi pilavı, balığı ve isteğe bağlı sebzeleri sararak hazırlanır. Bu sebzelerde genellikle havuç, salatalık ve avokado tercih edilir. 

Uramaki Suşi: Maki’nin yosun alta, pilav üste gelecek şekilde, tam tersine sarılan türüdür. Üzerine susam eklenerek servis edilir. 

Vegan Roll: Suşi yiyeceksen balık da yiyeceksin diye bir koşul yok! Veganlar/vejetaryenler/balık sevmeyenler için ideal olan suşi vegan sushi'dir. İçerisine balık dahil etmeden, havuç, salatalık, avokado gibi çeşitli sebzeler aracılığıyla hazırlanır.

California Roll: En beğenilen suşi türüdür. Genellikle salatalık, yengeç eti ve avokado içeren, içten yapılmış, yani pirincin üstte durduğu bir suşi rulosudur. Üzerine kızarmış susam veyahut havyar eklenerek servis edilir. 

Spider Roll: Kızartılmış yengeç, salatalık, balık yumurtası, marul ve avokado ile hazırlanır. Baharatlı mayonez kullanılır.

Dynamite Roll: Turp lahanası, avokado, salatalık gibi sebzeleriyle birlikte Japon mayonezli karides içerir ve görünüş olarak daha yuvarlak, ince bir duruşu vardır. 

Philadelphia Roll: İçerisinde krem peynir bulunduran suşi, ek olarak füme somon ve salatalık ile yapılır. Uramaki veya maki gibi sarılabilir.

 

Chirashi: Bir çeşit suşi salatası denilebilir. Haşlanmış suşi pirincinin üzerine çiğ balık dilimleri ve karides, tercihe göre yumurta eklenmesi ile hazırlanır. 

Nigiri Suşi: Haşlanan suşi pirincine, avuç içinde sıkıştırılarak şekil verilmesi sonucu hazırlanır. Kendi içinde de çeşitlere ayrılır; üzerine somon füme tercih edilirse Sake, ton balığı tercih edilirse Maguro, ahtapot tercih edilirse Ika, pişmiş karides tercih edilirse Ebi, levrek tercih edilirse Tai, istiridye tercih edilirse Hokki, yengeç tercih edilirse de Kani gibi çeşitli türleri vardır.

EVDE KOLAY SUŞİ NASIL YAPILIR? 

Evde suşi yapmak deyince hemen gözümüz korkuyor ancak suşinin bütün diğer önyargıları gibi yapılışının da zor olduğu söylentisi efsaneden ibarettir!  

Suşi yapmak için temel 3 malzememiz var, bunlar: bambu matı, suşi pirinci ve nori yosunu. Suşiye lezzetini veren püf nokta, suşi pirincinin hazırlanışındadır. Suşi pirinci, bir tencerede koyulduğu miktara eş su ile haşlanır. Örneğin, 1.5 su bardağı pirince 1.5 su bardağı su eklemeli ve harici başka bir şey katılmaksızın tıpkı makarna haşlar gibi haşlamalıyız.   
Bir başka kapta da 1 çay bardağı kadar mirin/pirinç sirkesini (marketlerde beyaz sirke olarak satılan sirkeyi de kullanabilirsiniz) şeker ve tuz ile karıştırarak çok hafif ısıtabiliriz. Buradaki amaç; şekeri sirkenin içinde eritmek... eridiği anda işlem tamamdır, kaynamasına gerek yok.
Daha sonrasında haşlanan pirincimizi soğuması için -tercihen tahta- bir kaba alıyoruz, sıcakken elde ettiğimiz sirke karışımını ekleyerek tahta kaşıklar yardımıyla karıştırıyoruz.  

 

Pirincimiz hazır, gelelim sarma aşamasına; bambu matı da ne, ne işimize yarayacak şimdi, nereden bulunur bu?! Öncelikle bambu matı bütün alışveriş sitelerinden kolaylıkla ulaşabileceğiniz bir üründür. Suşi için gerekli olan malzemeleri nori yaprağının üzerinde sarabilmemizi sağlayan bir araçtır diyebiliriz. Nori ise, yosun yaprağıdır. Yine alışveriş sitelerinden veya -çeşitli çiğ balıklara da ulaşabileceğiniz- tüm suşi malzemelerini bulunduran gurme sitelerden de ulaşabilirsiniz.  

Noriyi bambu matın üzerine, parlak yeri alta gelecek şekilde koyar ve haşlanmış pirincimizi yayarız. Bu işlemi gerçekleştirdiğimiz sırada eğer ellerimizi ıslatırsak pirincin sıkı bir şekilde durmasını sağlamakla beraber en son aşamada gerçekleştireceğimiz rulomuzu kesme işlemimizi de kolaylaştırırız. 

Ardından özel olarak hazırlanan suşi pirincini, isteğinize bağlı çeşitli sebzelerle süsleyip bambu mat desteğiyle sarabilirsiniz. Burada dikkat edeceğimiz kısım ise, sebzelerin ince doğranmasıdır. Dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta: salatalık ekliyorsak da çekirdeklerini almayacak şekilde kesmeliyiz.

Bu aşamada isteğe bağlı mayonez, krem peynir gibi soslar eklenebilir.

Sarma kısmına geçtiğimizde ise, bu işlemi noriyi bambu mat ile sıkıştırarak gerçekleştirmeliyiz ki pirinçler dağılmasın!

Daha sonra, hazırladığımız bu uzun ruloyu 6 eşit parçaya keserek suşimizi tamamen bitirmiş oluruz. Kesme işlemini gerçekleştirirken hassas bir şekilde hareket etmeliyiz çünkü nori kolay kesilen bir malzeme değil, dolayısıyla rulomuzun görünüşünü bozabiliriz. Yukarıda da bahsettiğimiz üzere, bıçağın keskin kısmını hafif ıslatırsak rulomuz estetik bir şekilde, dağılmadan, kolaylıkla eş parçalara ayrılacaktır.

İsteğe bağlı olarak wasabi, soya sosu ve zencefil turşusu ile servis edilmeye hazır, bon appetit! (soya sosunuzun içine çubuğunuzun ucu ile wasabi eklerseniz suşinin ağırlığını alacaktır)
AFİYET OLSUN!  

 

Küçük bir tavsiye: eğer dışarıda yemeyi tercih edecekseniz, ilk deneyiminiz alanında iyi, lezzetli ve temiz bir Asya restaurantında, çok yoğun olmayan çeşitlerinden biriyle gerçekleşirse, kötü bir suşi deneyimiyle suşiden sonsuza kadar tiksinmenizi önleyebilirsiniz. 

Kaynakça:

"Sushi", Oxford İngilizce Sözlüğü, İkinci Basım, 1989; çevrimiçi sürümü Aralık 2011. Erişim tarihi 23 Aralık 2011.

"Sushi", Oxford İngilizce Sözlüğü, İkinci Basım, 1989; çevrimiçi sürümü Aralık 2011. Erişim tarihi 23 Aralık 2011. 

Sushi Nasıl Ortaya Çıktı