Koku romanının yazarı Patrick Süskind, bu oyununda devlet orkestrasında kontrbas çalan bir klasik müzisyenin hayatını açımlar. Müzisyen, çaldığı enstrüman üzerinden orkestradaki konumu, hayattaki statüsü, ikili ilişkilerdeki başarısızlığını ifade eder.
Müzisyen, enstrümanı ile de bir mücadele içindedir. Kontrbasın iriliği, sesinin kalınlığı her zaman ona sorun çıkarır. Taşıması, çalması, bakımı, onarımı müzisyen için zorludur. Bu bakımdan müzisyen enstrümana değil, enstrüman müzisyene hükmeder.
Oyun, ismi belirtilmemiş müzisyenin monologu şeklinde ilerler. Oyun olduğunu göz önüne alınca tirad demek daha doğru olur. Fakat metinde, repliklerin fazlaca uzunluğu söz konusu, hareket çok az. Bir iki yudum almak, bir iki nota basmak ve bir iki plak değiştirmekle sınırlı. Bu bakımdan sahnelenmesi zor bir oyun. Nitekim Ankara Devlet Tiyatrosunun sahneye koyduğu Kontrbas, yer yer farklılıklar içeriyor. Bu farklılıkların metnin sahnelenmeye müsait hale getirilmesi için yapıldığı aşikar.
Süskind, oyunda kontrbas ve orkestra üzerinden toplum tahlili de yapar. Orkestradaki katmanların toplumu yansıttığını düşünür. Orkestrada da müzisyenlerin dizilimi belli kriterlere göredir. Kontrbas bunların en arkasında yer alır ve çoğunlukla izleyiciler kontrbaslara özenle kulak vermez. Metindeki müzisyen karakterin hayatı da bir kontrbas gibidir. Toplumun arka sıralarında ve kimsenin farkında olmadığı bir karakterdir.
Süskind, metinde değindiği noktalarla kültürel alt yapısı kuvvetli bir edebiyatçı. Klasik müzikle ilgili terimler, klasik müziğin devleri, klasik müzik eserleri gibi hatrı sayılır konulara göndermeler yapar.
Metnin dili, bütünsel anlamda akıcı. Fakat bazı noktalarda, klasik müzik terimlerine değinilmek zorunda kalındığı için akıcılık biraz sekteye uğruyor. Özellikle bu terimlerin arka arkaya sıralandığı yerlerde.
Özet olarak Kontrbas, yoğun bir eser. Klasik müzik, müzisyen, toplum ve ilişkiler üzerine odaklanan, hem sayfa sayısının azlığı hem de dilinin genel anlamda akıcılığı nedeniyle okuması kolay ve keyifli bir oyun.
Yorum Bırakın