Korkularımız İçin Koşullanıyoruz: Küçük Albert Deneyi

Korkularımız İçin Koşullanıyoruz: Küçük Albert Deneyi
  • 14
    0
    0
    0
  • Ünlü Rus fizyolog Pavlov'un köpeklerle yaptığı deneyler klasik koşullanmanın temelini oluşturuyor. 
    Köpeklerin ağzındaki salgı bezleri üzerinde deneyler yapan Pavlov, düzenli olarak beslediği köpeği henüz et vermediği halde kendisini görmesiyle salya salgılamaya başladığını keşfeder. Bu durumun üzerinden deneylerini devam ettiren Pavlov, uzun süredir köpeği kendisi beslediği için köpeğin kendisi ve yiyecekle bir bağ kurduğunu keşfeder. Pavlov'un gelişi köpek için yemek yiyeceği anlamına gelmektedir. 

    Pavlov bu çalışmasıyla tesadüfen keşfettiği bir bağı ileri taşımış ve bugün de psikoloji bilimine kaynaklık eden kavramlardan 'klasik koşullanma'yı tanımlamıştır.

    Pavlov'dan etkilenen Amerikalı psikolog John B. Watson, bu çalışmayı daha karmaşık ilişkilerde açıklayabilmek için deneyleri insan üzerinde yapmaya karar vermiş. 

    Küçük Albert Deneyi
    11 aylık bir bebekle yapılan deneyin amacı bebekte korku koşullanması oluşturmaktır. 

    • Deneyin ilk aşamasında bebeğe fare tavşan ve köpek gibi korku duymadığı hatta sevmekten çekinmediği hayvanlar gösterilmiştir. Albert bu hayvanlara gülümseyerek dokunma isteği göstermiştir.

    • Daha sonra bebek, beyaz fare ortamına konulduğu anda yüksek şiddetle sese maruz bırakılmıştır.

    • Bu işlem birkaç kez tekrarlanmış, Albert'in karşısına her fare konulduğunda şiddetli ses verilmiştir ve bebek her seferinde yoğun korku duymuştur.

    • Bu tekrarlar sonucunda bebek artık sadece hayvanları gördüğü andan itibaren korkup ağlamaya başlayarak korku tepkisi göstermiştir.

    Artık Albert'in bir fare ile korku duygusu bitişik hale gelmiştir, yani artık Albert fare gördüğünde korku tepkisi verecektir. Albert benzeri şekilde farenin sahip olduğu özellikleri görünce de korkmaya başlar. Beyaz bir cisim, tüylü bir madde ya da hayvan görmeyle de ağlamaya başlar.

    Watson korkuların aynı yolla yok da edilebileceğini göstermek için deneyini tekrarlamıştır. 

    • Peter isminde tavşandan korkan bir çocuğun bu korkusunu yok etmek isteyen Watson, Peter'in bulunduğu odanın tepki veremeyeceği kadar uzak bir noktasına tavşan koymuş ve adım adım tavşanı yaklaştırmıştır. 

    • Sonuç olarak Peter tavşana korkmadan dokunabileceği bir noktaya gelmiştir. Tavşan korkusu aşamalı bir çalışmayla ortadan kaldırılmıştır.

    Davranışçı terapinin ilk örneği olan bu deney, 'sistematik duyarsızlaştırma'nın da ilk örneğidir. 

    Küçük Albert deneyimden kısa bir süre sonra asistanı Rosalina ile ilişki yaşadığı ortaya çıkan Watson, akademik çalışmalarını bırakmak zorunda kaldı. Reklam sektöründe çalışmaya başladı ve psikoloji eğitimi onun kariyerinde başarıyı yakalamasına sebep oldu.

    Etik yasası çıkmadan önce insanlar üzerinde yapılan bazı deneyler bugünkü psikolojik çalışmalara kaynaklık ediyor. Küçük Albert olarak adlandırılan bebeğin asıl ismi ve deney sonucunda yaşadığı yoğun korkulardan dolayı başına gelenler üzerinde farklı söylemler var. Bu video deneyin görsel kaynaklığını yapıyor.



    Yorumlar (0)

    Bu gönderi için henüz bir yorum yapılmamış.

    Yorum Bırakın

    Yorum yapmak için üye girişi yapmalısınız. Üye girişi yapmak için buraya tıklayınız.