Her bir birey çocukluklarında farklı ebeveyn davranışlarıyla ve tutumlarıyla büyütülmüşlerdir. Bu farklılıkların oluşmasındaki temel faktörler arasında genetik kökenli mizaç, cinsiyet, içinde yetişilen kültür, eğitim durumu, maddi imkanların getirebileceği kısıtlamalar, kişinin kendinde varsaydığı fiziksel eksikliklerden kaynaklanan öz algısı ve özgüveni yer alır. Ebeveynler çocuklarını bu etkenlerin gölgesi altında büyütür ve bu ebeveynlik davranışları da bir anlamda nesilden nesile aktarılmış olur.

“ Enneagram özelliklerimiz hayatımızın diğer alanları gibi iş hayatında da kendini gösterir.”

Yetişme ortamımızda gördüğümüz bu davranışlar, genellikle içinde bulunduğumuz davranış örüntülerini anlayamadığımız için tüm yaşamımız boyunca kişilik yapımızı etkileyebilir. Enneagram kişilik tipimiz böylelikle oluşur. Enneagram özelliklerimiz hayatımızın diğer alanları gibi iş hayatında da kendini gösterir.

Farklı Enneagram tipleri doğal olarak farklı yönetim tarzları sergileyecektir. Bazı kişilik tipleri liderliğe daha yatkındır, diğerlerinin ise iyi bir lider olabilmek için biraz daha fazla çaba göstermesi gerekebilir. Her ne olursa olsun, birey Enneagram tipinin farkına vardığında ve kendi kişilik özelliklerini iyice özümsediğinde bir özgelişim sürecine girmiş demektir. Hem kendi yönetim tarzınızı hem de liderlik görevi vermeyi düşündüğünüz personelizin yönetim tarzını keşfetmek çok daha üstün nitelikli bir iş ortamı yaratabilir.

Tip 1- Mükemmeliyetçi
Dünyanın yargılayıcı bir yer olduğunu, kötü davranışları ve yatkınlıkları cezalandırmaya eğilimli olduğunu düşünürler. Tip 1’ler sevgiyi yalnızca iyi olmak, yanlışları düzeltmek ve içlerindeki yüksek standartları karşılamak yoluyla elde edebileceklerine inanırlar. Zihinleri, hataları düzeltmekle meşguldür.

Tip 1 Yöneticiler işleri kitabına göre yaparlar ve üstün kaliteye odaklanırlar. Çalışanların kesin olarak hangi görevlerden sorumlu olduklarını bildiklerinden emin olurlar, yine de işin düzgün şekilde yapılacağından emin olamadıkları için görev dağıtımında sorun yaşayabilirler. Dolayısıyla, yönlendirici bir yönetim tarzları vardır. Gelişmek isteyen çalışanlara destek verirler ve onları teşvik ederler.

Tip 2- Yardımsever
Kendi gereksinimlerinin karşılanabilmesi için, önce kendilerinin bir şeyler vermesi gerektiğine inanırlar. Dolayısıyla sevilmeleri için önce kendilerinin sevgi göstermesi gerektiğini düşünürler. Zihinleri, başkalarının ihtiyaçlarını fark etmek ve bunları gidermek isteğiyle meşguldür.

Dolaylı bir yönetim tarzları vardır. Liderin arkasındaki güç olmayı, insanları hevesli bir biçimde teşvik ederek liderlik etmeyi tercih ederler. İyi insan ilişkileri sayesinde önemli insanları kendi projelerine çekebilseler de dış gruptakileri izole etmek pahasına, sevdikleri çalışanlara ayrıcalık yapma eğilimindedirler.

Tip 3- Başarılı
İnsanların kişilikleri için değil, başardıkları şeyler için değer gördüklerini düşünürler. Tip 3’ler sadece başarı yoluyla sevgi elde edecekleri fikrindedirler ve bu başarılı imajı diğerlerine yansıtırlar. Zihinleri görevlerle ve bu görevleri başarıyla tamamlamakla meşguldür.

3’ler doğal liderlerdir. Takip eden değil, önder olmayı tercih ederler ve liderlik tarzlarını ekiplerine uygun hale getirebilirler. Hedeflere ve sonuçlara odaklı olmaları, başarı için her şeyi göze almalarına ve kaliteden ödün vermelerine neden olabilir. Eylemsel sonuçlarla gelişim gösterirler. Başarıyı garantilemek için net amaçlar ve sorumluluklar belirlerler.

Tip 4- Özgün
İdeal bir sevginin eksikliğini hissederler. Gerçek bağlanmanın özgün ve sahici bir sevgide ya da durumda  bulunacağını düşünürler. Benzersiz olmak onları geliştirir. Zihinleri ellerinde bulunanlarla değil, eksikliğini hissettikleriyle meşguldür

4’ler yüksek riskli durumlarda cesur ve etkili liderlerdir, uçurumun kenarında olmak onları heyecanlandırır. Özgün katkılarda bulunurlar ve projelerde kendi ayırt edici izlerini bırakırlar. Uyumlu insanları bir araya getirmekte çok iyidirler ve kendi kişiliklerinden aldıkları güçle liderlik ederler. İçinde bulundukları durum vizyonlarıyla uyum göstermediğinde sorun yaşayabilirler.

Tip 5- Gözlemci
Dünyanın fazla talepkar olduğunu ve bunun karşılığında çok az şey vadettiğini düşünürler. Özel alanlarının başkaları tarafından ihlal edilmemesini garantilemek için kendi gereksinimlerini kısıtlamayı ve olabildiğince çok bilgi sahibi olmayı öğrenmişlerdir. Zihinleri dünyayı daha iyi gözlemleyebilmek için kendilerini izole etmekle, dış dünyayla bağlarını koparabilmekle meşguldür.

Tip 5 liderler işlerine fazla odaklanırlar, dolayısıyla insanlara gerektiği kadar ilgi göstermeyebilirler. Görev dağıtımında iyidirler. Astlarının bağımsız olmalarını ve yardım gereksinimi duymamalarını beklerler. Bilgi üzerindeki kontrolleri çok güçlüdür ve sadece gerekli olduğunu düşündükleri bilgileri paylaşırlar. Projenin genel yapısına bağlı kalırken aynı zamanda yeni bilgileri de projeye enjekte edebilirler ve esnek bir yaklaşımları vardır. 

Tip 6 – Güvenilir
Dünyanın tehlikeli ve tahmin edilemez bir yer olduğunu düşünürler. Emniyet ve kesinlik elde etmek için, kuşkuculuk ve sorgulamalar yoluyla zararı minimize etmek isterler. Zihinleri en kötü olası senaryolarla meşguldür.

6’lar en iyi liderliklerini zorlu şartlar altında gösterirler. Onları en çok zorlayan şey başarılı olmakla ilgili karmaşık duygularıdır. Kendilerinden emin olmayan liderlerdir ve kendilerine dair şüphelerini gizlemek için otoriter davranışlar sergileyelebilirler. Astlarına karşı düşünceli, kararlı ve korumacıdırlar. İşbirliği içinde ve destekleyici ilişkileri tercih ederler.

Tip 7- Maceracı
Dünyayı hayal kırıklığı yaratan, kısıtlayıcı ve acı verici bir yer olarak görürler. Hüsrandan ve acıdan kaçmaları gerektiğini düşünürler. 7’lere göre, iyi bir yaşam ancak yeni fırsatlar ve maceralarla elde edilebilir. Zihinleri, seçeneklerle ve yaşamı heyecanlı tutmakla meşguldür.

Hevesli biçimde diğer insanlarla iletişim kurabilecekleri ve astlarını destekleyerek eyleme geçebilecekleri olumlu bir gelecek vizyonu yaratmada başarılıdırlar. Hızlı ve kolay değişen ortamlarda iyi çalışırlar ve baskı altındayken uyumlu bilgi parçalarını bir araya getirerek hızlıca düşünebilirler. Eğer proje kendini tekrar etmeye başlarsa kolayca dikkatleri dağılır ve işten ziyade kendi çıkarlarını gözetmeye başlayabilirler.

Tip 8 – İddialı
Dünyayı güçlülerin öne geçtiği adaletsiz ve zor bir yer olarak görürler. 8’ler emniyet sağlamak ve saygı duyulan biri olmak için güç elde etmek isterler ve kendi zayıf noktalarını gizlerler. Zihinleri adaletsizliklerle ve güç ya da kontrol elde etmek için gerekenlerle meşguldür.

Güçlü, özgüvenli bir lidere gereksinim duyulduğunda liderliği almakta tereddüt etmezler ve istikrarsız ortamlara uygundurlar. Rekabetçi durumlarda ya da kriz anlarında liderlik etmede iyidirler ama günlük rutinlere liderlik etmekten sıkılırlar. Astlarını yüreklendirmeyi ihmal edebilseler de onlara karşı koruyucudurlar ve sorumluluklardan asla kaçmazlar.

Tip 9 – Barışçı
İnsanların onları değersiz biri olarak gördüğünü düşünürler. Başkalarına uyum sağlayarak kabul görecekleri inancındadırlar. Zihinleri, başkalarının onlardan talep ettiklerini karşılayabilme düşüncesiyle meşguldür.

9 liderler rutin uygulamalarda iyidirler ve uzun dönemde güvenilirlerdir. Katılımcı bir tarzları vardır, herkesi dahil etmek isterler ve başarının getirdiği takdiri herkesle paylaşırlar. Görev dağılımı yapmak onlar için kolaydır ve herkesin dahil olabileceği sistematik çözümler üretirler. Fakat çatışmadan kaçınırlar ve proaktif değil, reaktif liderlerdir.

Kaynak: Enneagram Kişilik Tiplerinin Liderlik Tarzları Nasıl Farklılıklar Gösterir?