İnsanların kendilerini tanımaları anlamında kuvvetli bir araç olan Enneagram, sorun yaşadığımız durumları ve eylemleri keşfederek daha mutlu bir yaşam sürebilmemize olanak sağlar. Enneagram sistemine göre kişilik tiplerimiz, çocukluğumuzda içinde bulunduğumuz sosyal ve doğal çevreye uyum sağlayabilmek adına gösterdiğimiz tepkiler sonucu oluşur. Yaşamımızın ilerleyen safhalarında da dünyayı, olayları ve diğeri insanları algılayışımızı bu erken deneyimlerimize dayandırırız. Yaşamın her alanında olduğu gibi eğitim alanındaki davranışlarımız da kişilik tipimizden etkilenir.

“Yaşamın her alanında olduğu gibi eğitim alanındaki davranışlarımız da kişilik tipimizden etkilenir. ”

Her bir tip, öğrenme eylemi sırasında farklı motivasyon kaynaklarına, güçlü olduğu ya da geliştirmesi gereken yanlara ve iletişim tarzlarına sahiptir. Enneagram kişilik tipinizi öğrenmek için ücretsiz olarak bitest’i deneyimleyin. Deneyimlemek için tıklayınız.
 
Tip 1- Kuralcı
Bilgileri teorik olarak değil, deneyerek ve yaparak öğrenmek isterler. Öğrenme motivasyonları, doğru bilgi edinmektir. İlgilendikleri konuya tam anlamıyla hakim olmak isterler.

Sınıf ortamında sessiz, sakin kişilerdir. Gayriciddi durumları sevmezler. Öğrenme sırasında her bir süreç kesin hatlara ve talimatlara sahip olmalıdır. Dakiktirler ve fazlasıyla disiplinlidirler. Eğitmenin otoritesine hürmet ederler, yine de eleştirilmekten rahatsız olabilirler.

Çevrelerindeki insanlara öğreticilik edebilirler. Arkadaşlarına bildiklerini öğretmekten fazlaca zevk almalarının nedeni, bu davranışın kendilerine bir düzen hissi sağlamasıdır.
 
Tip 2- Şefkatli Dost
Bilgiyi karşılıklı sıcak ilişkiler aracılığıyla edinirler. Eğer karşılığında takdir edileceklerini ve sevgi göreceklerini hissederlerse, öğrenme motivasyonları yüksek seviyelerde seyreder.

Rekabetçi öğrenciler değillerdir. İşbirliğine yatkındırlar. Dolayısıyla grup projelerinde ve öğrenci kulüplerinde yer almaktan, hatta bu tür etkinlikleri doğrudan kendilerinin düzenlenmelerinden çok hoşlanırlar.

Zaman zaman sosyal yönleri ağır basacağından, derslere yönelik motivasyon kaybı ve dikkat dağınıklığı yaşayabilirler. Örneğin böyle bir süreçte, daha önce çok disiplinli ve düzenli olduğu düşünülen bir Tip 2 öğrenci kendinden beklenmeyecek biçimde derslere ilgisini kaybedebilir.
 
Tip 3- Sınıfın Yıldızı
Bilgiyi sosyal gruplar içinde yoğun iletişimle edinirler. Öğrenmedeki temel motivasyonları, bilgi yoluyla başarı elde etme olasılıklarıdır. Dolayısıyla başarıya ve kişisel tatmine giden yolu öğrenmede görüyorlarsa, neredeyse rakipsiz öğrenciler olabilirler.

Somut kavramlara daha yatkındırlar. Soyut teoriler somut örneklere döküldüğünde bu teorileri anlamaları çok daha kolaylaşır.

Rekabetçi yapılarından dolayı bireysel çalışmaya eğilimlidirler. Lakin karşılığında sosyal bir onaylanma göreceklerse ya da bu tür bir çalışma imajlarına olumlu katkı yapacaksa grup çalışmasına da kolaylıkla uyum sağlarlar.
 
Tip 4- Yetenekli Sanatçı
Dörtler için öğrenmenin tek anlamı öğrenmektir. Bilgi edinmek için bu bilginin onlara bir çıkar sağlayıp sağlamadığını umursamazlar. Bilgi, onlara kişisel ve manevî bir derinlik katmalıdır.

Gruplara uyum sağlamakta sorun yaşayabilirler. Bunun bir sebebi grup içinde yok olmaktan, kalabalıktan biri olmaktan korkmalarıdır. Bir diğer sebep de insanlarla ilişki kurarken seçici olmalarıdır. Karşılarındaki insanın da kendileriyle benzer bir derinlikte ve özgünlükte olmasını isterler.

Soyut düşüncelerden ve teorilerden çok hoşlanırlar. Bu tür düşünceleri ve konuları özümsemek isterler. Dolayısıyla ezbere dayalı bir eğitim onlar için yararlı olmayacaktır. Zaten bu tür bir ezberciliğe de direnç göstereceklerdir.
 
Tip 5- İzole Entellektüel
Temel motivasyonları, öğrenme ile edindikleri bilgiler yardımıyla kendi mahremiyetlerini ve iç dünyalarını dış tehditlerden korumaktır. Meraklıdırlar ve çoğu kişinin dikkatinden kaçacak detaylar hakkında bile saatlerce araştırma yapabilirler.

Grup çalışmalarına pek de uyumlu oldukları söylenemez. Bunun bir nedeni öğrenme sürecinde çok yoğun bir konsantrasyon göstermeleridir. Bir diğer neden ise ortalama bir kişiye göre geniş ilgi alanlarında derin bilgileri olmalarından dolayı zaman zaman “ukala” kişiler olarak algılanabilmeleridir. Yine de arkadaşları tarafından yoğun güven duyulan bir akıl hocası rolüne de bürünebilirler.

Soyut ve derinlikli teoriler onlara adeta yaşam enerjisi sağlar. Bu katı bilimsel bilgiler ışığında da realist ve materyalist bir hayat görüşüne sahip olabilirler.
 
Tip 6- Her Daim Hazırlıklı Dost
Tehlikelere yönelik algıları adeta bir radar vazifesi görür. Dolayısıyla birer öğrenci olarak temel öğrenme motivasyonları da tehlikelere karşı her zaman en kötü olasılığı göz önünde bulundurarak derinlikli bir B Planı oluşturabilmektir. Bilgiyi, detaylara yoğun bir ilgi ve tükenmez bir sorgulayıcılıkla edinirler.

Daha iyi konsantrasyon sağlayabileceklerinden dolayı bireysel çalışmayı tercih etseler de grup çalışmalarına da kolaylıkla uyum sağlayabilirler. Olayların varabileceği noktaları öngörmede usta kişiler olmaları, grup içinde takdir görebilir.

Disiplinli, planlı ve dakik bir çalışma tarzları vardır. Konuları ya da kendilerine verilen görevleri en ince detaylarıyla sistematik bir şekilde çalışır ve sunabilirler.
 
Tip 7- Neşeli Hayalperest
Öğrenmedeki temel motivasyonları, yeni bilgilerin aynı zamanda yeni ve farklı deneyimlere de yol açmasıdır. Bilgiyi çocuksu bir merakla ve yeni bir keşfe dair güçlü bir heyecanla edinirler.

Neşeli, pozitif, enerjik ve dışadönük öğrenciler olduklarından grup çalışmalarını bireysel çalışmaya yeğlerler. Bireysel çalışma Yediler için katlanılamaz bir işkence gibidir.

Zihinleri geleceğe ve gelecekteki fırsatlara odaklıdır. Hayal güçleri geniştir ve soyut düşüncelere yatkındırlar. Bu özelliklerinden kaynaklı olarak dikkatleri dağınıktır ve katı hiyerarşili, disiplinli ortamlardan hoşlanmazlar.
 
Tip 8- Lider
Bilgiyi öğrenmedeki amaçları pragmatik fayda sağlamaktır. Teoriler ve soyut kavramlar onların alanı değildir. Edindikleri bilginin gerçek dünyada bir karşılığı olduğunu ve işe yaradığını görmek isterler.

Grup halinde çalışmayı tercih ederler. İçinde yer aldıkları grupta sıklıkla lider rolünü üstlenirler. Bu liderlik, arkadaşlarına bir şeyler öğretme ya da gerekli materyali temin etme gibi bir sorumluluk olmak zorunda değildir. Süreci yönetiyor, disiplini ve düzeni sağlıyor da olabilirler.

Genellikle disiplinli ve planlı öğrenciler olsa da çabuk ve somut sonuçlar alma isteklerinden dolayı, uzun vadeli çalışma ya da projelerde sorun yaşayabilirler. Bu tür durumlarda yaptıkları işin faydasını göremeyebilirler ve emeklerinin boşa gittiğini düşünebilirler. Örneğin, okul sınavlarına yönelik iyi hazırlıklı olabilseler de uzun aylar boyunca yoğun çalışmaları gereken üniversiteye giriş sınavına hazırlanırken zorlanabilirler.
 
Tip 9- Neşeli Hayalperest
Sakin ve huzurlu bir sınıf ortamı ile barışçıl ve şefkatli iletişim, öğrenme motivasyonlarını arttırabilir. Bilgiyi somut biçimde ve içselleştirerek edinirler. Öğrenmede aceleci değildirler ve işleri akışına bırakarak uzun dönemde öğrenirler. Görsel materyaller ve grafikler daha iyi öğrenmelerini sağlayabilir.

Grup çalışmasını bireysel çalışmaya yeğlerler. Grup içinde huzuru ve düzeni sağlayıp çatışmaları engellerler.

İyi birer gözlemcidirler ve isabetli çıkarımlarda bulunabilir. Edindikleri bilgileri sosyal ilişkilerini geliştirmek amacıyla uygulamayı severler. Sınav dönemlerinde ya da proje teslim tarihlerinde yaşayabilecekleri yoğun stresten dolayı hareket edemez hale gelebilirler, dikkatleri dağılabilir ve sorumluluklarından kaçabilirler.

Kaynak: Enneagram Kişilik Tiplerine Göre Öğrenciler Eğitim Yaşamlarında Nasıl Davranır?