18. yüzyıl Japon edebiyatının önde gelen isimlerinden Akinari Ueda’nın en tanınmış eserini okudum. Bu kitap birbirinden farklı şekilde gelişen ve dokuz fantastik anlatıdan oluşan bir öykü koleksiyonu. Kitaba adını veren hikaye gibi bir şey de söz konusu değil, aslında kurguların temaları ‘’yağmur’’, ‘’ay’’ ve doğanın eşsiz güzelliklerinin betimlemeleriyle süslendiğinden olsa gerek, kitabın ismine bu başlık uygun görülmüş sanırım.
Doğaüstü varlıkların eşliğinde, bazen gerçek bazen de gerçeküstü olayların içinde buldum kendimi. Öykülerin kökleri ve kaynağı da Çin ile Japon halk hikayelerine dayanıyormuş. Yazar ‘’Çin’’ kaynaklı olanları tekrar düzenleyip birkaç ufak değişiklikle kendi ülkesine özgü kurgular yaratmış. İnsan ve doğanın sonsuz etkileşimini yansıtan bu öykülerde, yazarın üzerine parmak bastığı şeyin ‘’ahlaki değerler’’ olduğunu anlamak mümkün.
Haiku türünde yazdığı şiirleriyle de dikkat çeken Ueda bazı öykülerinde bunlara da yer vermiş. Ders verici niteliklerde ve oldukça geleneksel akışta ilerleyen öykülerin anlatımı ise fazlaca yüzeysel ve sıradan geldi bana. Bu nedenlerle olsa gerek pek sevemedim. Ayrıca olayların akışını bozan birçok gereksiz detayla karşılaşmam da okuma yolculuğumu negatif anlamda etkiledi diyebilirim.
Ueda Akinari (1734 - 1809)
Özellikle ‘’kadın’’ karakterlerin şeytanlık ve kötülükle bağdaştırılması Japon toplumunun o dönemlerde ne kadar tuhaf ve geleneksel olduğunun da bir göstergesi. Çoğu öykü kendi dönemini değil de daha eskileri ele aldığı için bu gibi manzaralara denk gelmem normal tabii. Ruhların ve iblislerin olması ve ürkütücü yanlarıyla dikkat çekmesiyle birlikte Japon kültürüne dair önemli bilgiler veriyor adeta. Sırf bu nedenle bile okunabilir bir kitap bence.
Harap Ev, Kibitsu Kazanı ve Yılanın Büyük Aşkı beğendiğim öyküler arasında. Yılanın Büyük Aşkı çok uzundu ve yukarıda bahsettiğim gibi gereksiz detaylar olmasaydı daha iyi olabilirdi. Sadece ilgilisine ve Japon kültürüne ait ne varsa okumayı seven okurlara önerilir.
Kitabın önsözü ile yazarın ilginç hayatını okumadan öykülere başlamayın bu arada. Gerçekten Japon yazarların hayatları hep tuhaf olaylarla dolu. Neden böyle anlamıyorum :) İthaki Yayınları'nın oluşturduğu bu dizi sayesinde yeni yazarlar ve eserlerle tanıştığım için de çok memnunum.
Kaynak
Ueda, Akinari (2022). Yağmur ve Ay Öyküleri (Çev. Okan Haluk Akbay). İthaki Yayınları
Yorum Bırakın