Cyberpunk siz siberpunk da diyebilirsiniz. Zira siberpunk'ın kelime anlamını çözmek istersek, Cyber türkçeye siber olarak geçmektedir. Bigisayar ve teknoloji ile ilgili bir kavram olarak nitelendirilebilir. Punk ise sıkça duyduğumuz bir kelimedir. Punk kelimesi ise daha çok uyumsuz, dışlanmış, çeteci manasına gelmektedir. Kelime anlamlarını kafamızda oturttuysak nedir bu Siberpunk kültürü, felsefesi ve yaşam biçimi inceleyelim.

SiberPunk, üst düzey teknolojilerin geliştiği, yapay zekanın herkes tarafından kolaylıkla erişilip kullanılabileceği bir yaşam biçimidir. Fakat teknoloji ne kadar çok gelişmiş olsa da buna bağlı ters orantılı olarak insanların yaşam kalitesinin çokca düşük olduğu, hayatlarında değer verdikleri bütün olguların değersizleştiği ve hiçbir anlam ifade etmediği bir standart oluşturmaktadır. Zenginlerin çok zengin ve herşeye erişebilir olduğu, fakir bireylerin ise kaliteden yoksun maddi durumları elverişsiz, çetelere ve uyuşturucuya bulaşmış sefil bir hayatları vardır. Aradaki uçurum çok fazla olsa dahi herkesin teknoloji hakkında bilgisi olduğu ve kendilerince kullanabildiği bir dünyadır. Silahlanmanın ve savaşın varolduğu adaletten yoksundur. İnsanların doğadan uzak teknolojiyle iç içe yaşadıkları distopik bir bilim kurgu olarak da nitelendirilebilir. Aslında bu olguyu ilk elen alan William Gibbson'ın 1984 yılında kaleme aldığı Neuromancer romanıyla siberpunk'ın temellerini atmıştır.

     

Siberpunk kavramının kullanıldığı günden bugüne destek görmesinin en önemli nedeni aslında teknolojinin gelişmesi ve aynı doğrultuda toplumların yaşam biçimlerini ve yaşam standartalarını düşürmesi bu kavramı ütopya olmaktan çıkartmaktadır. Nitekim konu ile ilgili yazılan kitaplar ve filmler aslında gerçeğe ve geleceğe dayalı izleri barındırdığını görmemiz mümkün. Siberpunk'a örnek olacak filmlerden biri de Matrix'tir ve matrix yavaş yavaş gerçek olmaktadır. Örneğin takılan sanal gözlükler 1993 yılında çıktı ve sanal evrenlere, sanal bedenlerde gezintilere çıkılabilmektedir. Matrix'in yanı sıra en iyi siberpunk'u anlatan filmlerden biri olan Yargıç Dredd de örnek gösterilebilir.

En iyi filmlerin yanı sıra 2018 Netflix dizisi olan Altered Carbon dizisinde kişilerin ruhları bir çip içine yerleştirilmiştir. Suçlu kişilerin cezalarını çekmesi için bedenlerinden çipleri yani ruhları alınır ve ceza süresi boyunca bedenlerine başka bir çip yerleştirilir. Cezaları bitince ise kendileri başka bir bedende yeniden bulurlar. Siberpunk, ölüm, hastalık gibi sorunların teknoloji ile çözüldüğü bir dünyayı bizlere sunmaktadır.

                 

Günümüzden buna örnek verecek olursak SpaceX ve Tesla'nın sahibi Elon Musk 2016 yılında kurduğu neurolink şirketini sizlere hatırlatmak isterim. Neurolink'in kuruluş amacı yapay zeka ve insan beynini bir arada buluşturmayı hedeflemektedir. İnsan beynine yerleştirilecek olan çipler ile alzeimer, parkinson, demans ve omurga hastalıklarını tedavi edeceğini bizlere sunmaktadır. Amaç beyin-bigisayar-arayüz olarak beynin dış dünya ile iletişime geçmesinin bir yoludur. Bu durum siberpunk'a bağlı olarak transhümanizm olarak düşünülebilir.

Aynı zamanda aile, din kavramlarının ortadan kalktığı siberpunk kültüründe zenginlerin her istedikleri imkana erişir ve buna hakları vardır.

Siberpunk'ın yüksek teknolojiye elverişli olmasını aslında Japonya örneği üzerinden de verebiliriz. Zira Japonya diğer dünya devletlerine göre teknolojiyi her anlamda hayatlarına entegre etmiş bir yapılaşma içindedir. Hemen hemen dünya devi teknoloji şirketlerinin bir arada bulunduğu, yüksek oranda vatandaşların teknolojiye rahatlıkla ulaşabildiği bir ülkedir. Diğer ülkelere nazaran aslında ileri bir medeniyette yaşadıkları hissini de bizlere vermektedir.

Siberpunk kültürünün hakim olmasının sebebi ise kötü siyasetin ve politikanın yozlaşmasının temelinde yatmakta olduğu da gözlerden kaçmamaktadır.

 

KAYNAKÇA:  

1. Cyberpunk Kültürü Nedir? Nasıl Ortaya Çıkmıştır, Webtekno, Umut Yakar 2020, Web, https://www.webtekno.com/cyberpunk-nedir-siberpunk-filmler-diziler-oyunlar-h101733.html / Erişim tarihi 19.12.2022

2. Beyin Çipi Nedir?, Evrimağacı,Çağrı Mert Bakır, 2021, Web, https://evrimagaci.org/beyin-cipi-nedir-neuralink-gibi-beyinbilgisayar-arayuzleri-telepati-ve-telekineziyi-mumkun-kilabilir-mi-11013 / Erişim Tarihi 19.12.2022