Ian McEwan'ın Son Romanı ''Dersler''

Çağdaş İngiliz edebiyatının yazarlarından biri olan Ian McEwan’ın son kitabı Dersler, insan doğasının karmaşıklığını tüm çarpıcı yönleriyle birlikte ele alan olağanüstü bir eser.

Kitap hiç tanımadığımız ve bilmediğimiz Roland Baines’i odağına alıp o ve onun merkezinde gelişen olayları konu ediniyor. Geçmişten günümüze akan bir süreç halinde anlatılmayan bu olayları, birbiri arasında mekik dokuyan bir atmosferde okuyoruz. Bir insan hayatının en doğal şekli ile anlatıldığını düşünün; tıpkı bir ‘’insan’’ gibi karmakarışık bir eser Dersler.

Bu karışıklık yoğun bir anlatıma ev sahipliği yapsa da kendi hayatımıza bütünü ile dönüp bakamadığımız ama başkasının yaşamının sırlarına kadar gidebildiğimiz açık bir kapı bırakıyor. Doğrusu modern bir roman olsa da bu yönü fantastik bir tat verdi resmen bana. Hayatımızı bütünüyle görme imkânımız olsaydı, neleri değiştirirdik? İşte Roland’ın çabasız eylemsizlik içinde ve her daim umutlu bakışlarla dolu hayatını okurken insan bir yandan da kendi yaşamına dönüp bakma olanağı bulunuyor. Ne açıdan bakabilirsek tabii? İnsan kendisini nasıl yargılar, sunulan bu fırsatı değerlendirebilir mi?

Roland’ı okurken hayatımın bazı noktalarına doğru tuhaf yolculuklara çıktım ve bundan sonra yaşayacağım belirsizliklerde, durumlarda çaba mı göstereceğim yoksa Roland gibi yalnızca önüme çizilen yol haritasında bazen yürüyüp bazen de koşacak mıyım diye düşündüm sürekli. Çabalamak ve ertelememek evet zor, hatta çok zor eylemler bana kalırsa, fakat bu zorluğu kabullenmek de ilk adımdır bence. Mücadele etmeyi seçiyorum o halde. Adı gibi bana bir ders değil, birçok ders verdi bu muhteşem eser.

Roland’ın bencil babası ve güçsüz annesi ile çıkmazlarla dolu aile hayatı, tuhaf alışkanlıklarıyla yatılı okuldaki piyano öğretmeniyle yaşadıkları, parlayıp sönüveren anlık hevesleri, alakasız bir evlilik yapması, hiç olgunlaşmadığı halde bir çocuk büyütmesi, sürekli ilgi alanlarıyla ilgilendiği halde elle tutulabilir şeyler gerçekleştirememesi… Bu hataların hepsine tanık olmak ve onları çözmek için sadece okumaya devam etmeyi beklemek bambaşkaydı. Peki kendi hayatımızda bir yük gibi sırtımızda taşıdığımız bavullar, ayaklarımıza dolanan düğümler bizi bırakıp gider mi, biz istediğimiz sürece üstelik?

2023 yılındayız ve bu kitap da bu sene içinde bizlerle buluştu. Henüz okunma sayısı ülkemizde çok az. Umarım daha fazla okuyucuya ulaşır; yazarı tanıyın ya da tanımayın, yakın tarihimize ışık tutan Dersler’e bir şans vermelisiniz. Sıradan bir insanın biyografisi gibi nitelendirdiğimiz bu eserde çok daha fazlası sessizce sizi bekliyor.

Ian McEwan’dan Sahilde ile Kefaret’i okumuştum uzun zaman önce, fakat Dersler ikisinden de kıyaslanamayacak kadar iyiydi. Bu arada yazarı ilk defa bu kitapla tanımak da mümkün olabilir bence.

Dersler’i herkese önerdim evet, bu herkese aynı oranda hitap edebileceği anlamına gelmiyor. Kurgunun ortasında kendinizi görebilirseniz, okumaya dört elle sarılabilirsiniz işte. Öyle bir eser.