Herkesin diline pelesenk ettiği bir kelime ile yazıya giriş yapmak istiyorum.

Yanlış davranışların kötü sözlerin uyulmayan kuralların sonucunda önümüze ısıtılıp konulan şeyin adı "ETİK."

Etik nedir denilince aklınıza ahlâk geliyorsa üzgünüm yanlış bildiniz. Sanılanın aksine birbirinden o kadar ayrı kavramlardır ki doğru kullandım dediğiniz her an, bir yanlışa tekrar tekrar düşersiniz.

Bu etik sözücüğünü kısaca ifade etmek gerekirse "örf, adap, töre" demektir. 

Peki, adetleri ve töreleri kim koyar? Tabiki insanlar. 

İnsanların kendi kültüründe var olan şeylerin hayat ile ilişkisi doğal ise iyi; değil ise kötüdür. 

Farazi bir örnek olması ve daha iyi anlaşılması için, Portakal yemenin nahoş karşılandığı bir toplumda siz portakal yerseniz insanlar tarafından etik olmayan bir davranış mı, yoksa ahlaksız bir davranış mı yapmış olursunuz?

Elcevap: BU YAPTIĞINIZ HİÇ ETİK DEĞİL!

Hadi etiği anladık da ahlâk ne derseniz? "Hûlk"den gelir yani "yaratılış, tabiat" demektir. 

Az bir akıl etme ile diyebiliriz ki " Her insan yaratılmıştır. Yani beni yaratan, yaratılışıma uygun bir yazılım yazarak buraya getirmiştir. O halde ona uygun bir de kural versin ki, hayat ile yaratılışım arasımda çelişki doğmasın." İşte buna da ahlâk diyoruz. 

Örneğin anne babaya hürmet ve muhabbetle yaklaşmak. Ahlâkî bir davranıştır. Bu davranışın ahlâkdışı olduğunu düşünenler var mı? Umarım yoktur. 

O halde bir soru daha. Bu davranışın herkes tarafından kabul görmesi nedendir?

Çünkü her topluma gönderilen hak dindir. Bu dinin bir parçası da elbette ahlak öğretisidir. Allah(c.c.) katında tek bir doğru vardır. yarattığını da elbette bu doğruya yönlendirecektir. Ahlâkı da din üzerinden ve bunu da gönderilen peygamberler vasıtasıyla öğretecektir. Bir hadis-i şerif buraya çok güzel yakışacağını düşünüyorum. "Ben güzel ahlâkı tamamlamak için gönderildim." Bu konu üzerine derinlemesine düşünmek isteyenler için bir tefekkür kaynağı olacaktır.

Hemen karşı çıkacaklara tek bir sorum var. Her ahlâklı davranışı gördüğünüzde bunun dinde bir yeri olmadığına delil getirebilecek misiniz?

Eğer buna herkes için doğru kabul edilen ama dinde olmayan bir davranış gösterirseniz, inanın ki nefsinize hizmet eden bir davranıştır. Bu davranışlar sizi ve toplumu ya kısa ya da uzun vadede çürütecek şeyler olacaktır. 

Eğer Ahlâksız dediğiniz ama dinde var olan bir şeyi söylerseniz de henüz onun hikmetine vâkıf olamadığınızın delaleti olacaktır. 

filmlerde hep gördüğümüz bir örnek ile taçlandırıp konuyu sonladıracağım.

İş etiği mi, iş ahlakı mı ?

Bir psikoloğun ya da danışmanın yarım kalan tedavisini seans dolduğu için yarım bırakması ve diğer işleme geçmesi etiktir ama ahlâksızca bir davranıştır. 

"Etik, halkın razı olduğunu yapmaktır;

Ahlâk, hakkın razı olduğunu yapmaktır."(Savaş Ş. barkçin)

Vesselam.