Bu film, özellikle dünyada demokrasilerin rafa kaldırılmaya başlandığı ve git gide otoriterleşme eğiliminin arttığı bir zamanda, denetim ve özgürlük kavramlarını çok iyi bir şekilde sorgulatıyor bize.

Deliliğin; farklı olanı, ötekiyi kontrol altında tutabilmek için ne kadar da kullanışlı bir kavram olabileceğini ortaya koyuyor.

Bireyin üzerinde uygulanan ve farklılıkların, aşırılıkların, “profesyonelce” baskılandığı bir ortamda hapishanenin de hastanenin de aslında amaca hizmet eden birer araç olduğunu görüyoruz.

Hapishane, hastane ve hatta okul iktidarın bireyi ıslah etmek için ürettiği ve bu yönde kullandığı kurumlar olarak karşımıza çıkıyor.

Yine iktidarın ürettiği normal – anormal ayrımı üzerinden bir kekemenin de bir Kızılderili’nin de aynı şekilde kontrol altında tutulması gereken iki unsur olduğu gerçeği, aslında iktidarın kırılgan yapısını da gösteriyor bence.

Ve bu noktada kendi özgürlüğünü ele almadıkça bireyin, bu aslı kırılgan yapı karşısında ne kadar zayıf ve zavallı duruma düşebileceğini de filmde görüyoruz.

Emir alan, çocuk gibi azarlanan, hiçbir şeyi sorgulamayan “hastaların” otorite figürü hemşire Mildred tarafından ezildiği anlar aslında hiç yabancı değil.

Uslu çocuk “mit”ine uymayan herkesin ıslah edilene dek gözetim altında tutulmasının iktidarın varlığını sürdürmesi için ne kadar elzem olduğunu da yine gözler önüne seriyor film.

Bu denetimi bir kez aşıp özgürlüğünü ele aldığında bireyin ne kadar kendine yetebildiğini ve mutlu olmaya başladığını çeşitli sahnelerde görüyoruz.

Gerek basketbol oynadıkları sahnede gerek balık tutmaya gittikleri sahnede bu “hastaların” aslında özgürlüklerini ele aldıklarında onları denetim altında tutanların kendilerinden hiç beklemedikleri şeyleri “başarabildiklerini” görüyoruz.

Bu iktidarı elbette şaşırtıyor ve aynı zamanda gelecek için endişelendiriyor. Çünkü muktedirlerin en çok korktuğu şey öznelerinin bir kez olsun konulan kuralları çiğnemesidir.

Guguk Kuşu biz izleyicilere sunulan harika bir sistem eleştirisi. Aynı zamanda denetim ve özgürlük kavramları arasında ötekiyi çok güzel işliyor. Ve bize, özgürlüğün 4 elle sarılmamız gereken bir değer olduğunu bir kez daha hatırlatıyor.