İnsan 'şahsiyetini' gençken kazanır - tersi de mümkün, geri kazanması çok zor olan 'şahsiyetimizi' gençken kaybederiz. Gücün karşısında boyun eğme, kendi gücü nispetinde bir başkasını ezme, haksızlık etmeyi bir alışkanlık haline getirme gibi özellikleri gençken kazanabilir insan.

'Bozuk' sistemin içinde nefes aldığını sanacak kadar varolmak için öğrenilen ilk şey 'ödün vermektir'. Asla yapmam dediği şeyleri yapan kişi; eleştirdiği, horladığı kişilere dönüşmeye başlayarak kendini yeniden tanımlar. Dost - düşman algısı değişir; dünya, değişim - dönüşüm geçiren bireyin önceki haline kıyasla toz pembe görünmese bile, önünde yürüyeceği yollardaki çakıl taşlarının ayağına batması artık canını yakmayacaktır.

Vicdan, burada herhangi bir caydırıcı yetkisi olmayan ama bireyi eylemlerinden ötürü az da olsa 'pişman' veya 'suçlu' hissettirecek bir kavram olarak çıkar. Aslında bu durum, kötülüğün sistematik yapısının sürmesine de yardımcı olur. Tek tek bireyleri değiştirmeye dönük hiçbir etkisi olmayan 'pişmanlık' hissi zamanla sıradanlaşır ve her defasında kişinin iç dünyasındaki yıkıcı etkisi azalmaya başlar.

Şahsiyetsizleşme, etik düzeyde sürerken modern toplumun bir 'gösteri' olma özelliği kendimizi bir ürün gibi ambalajlamamıza ve sosyal medya aracılığyla yeniden üretilerek bir 'şahsiyet' pazarına atılmamız sağlanır. Böylece kendimizi kah mutlu 'ben' olarak, kah başka bir ruh halinin taklidinin içindeyken başkalarına satarız. Böylece günümüz dünyasında yaşam, 'şahsiyetsizleştirilmiş' insanların 'kapitalizmle işbirlikli içerik üretiyormuşçasına' ortaya konduğu bir hal alır.

Ne ölçüde kendi isteğimizle birer metaya dönüştüğümüz tartışmalı bir konu. Hatta bu noktada 'kendi isteğimiz' kavramının ne kadar anlamlı olduğu da tartışılabilir. Fakat bir an için, klasik manada 'özgür' bireyler olduğumuzu varsayarsak, gençlikten başlayarak kendimizi 'çok satanlar!' listesinin tepesine geçecek bir ürün haline getirmemiz mümkün gözüküyor.