Asghar Farhadi, hiç şüphesiz dünya sinemasının en gözde isimlerinden biri. Son on yılda ürettiği filmleriyle İran sinemasının yeni döneminin de yıldız yönetmeni oldu. Uluslararası arenadaki ilk büyük çıkışını Darbareye Elly’yle (2009) yakalayan sinemacı, iki yıl sonra çektiği Jodaeiye Nader az Simin’le (2011) artık usta unvanına kavuşmuştu.
Farhadi, daha sonra çektiği Le Passé (2013) ve Forushande (2016) filmleriyle de büyük beğeni toplamayı başardı. Forushande’nin hemen ardından yönetmenin, yeni filmi Todos Lo Saben'i İspanya’da ve İspanyolca çekeceği açıklanmıştı. Ayrıca filmin baş rollerini Avrupa sinemasının yıldız çifti Penelope Cruz ve Javier Bardem’in paylaşacağı ortaya çıkmıştı.
Dünya prömiyeri geçtiğimiz Cannes Film Festivali'nde yapılan film, aldığı olumsuz eleştirilerle şaşırtmıştı. Yaklaşık bir yıllık uzun bir bekleyişin ardından yönetmenin merakla beklenen son filmi Todos Lo Saben vizyondaki yerini aldı. Bu yazıda filmin başarısızlığının nedenlerinden de bahsederek filmi incelemeye çalışacağım.
Filmin konusu kısaca şöyle özetlenebilir; Laura, kocası ve iki çocuğuyla beraber Buenos Aires’te yaşayan bir kadındır. Kız kardeşinin düğünü için çocuklarıyla beraber memleketi Madrid’e döner. Oradayken gençlik aşkı Paco ile karşılaşır. Çevresindeki sorunlardan kaçmak için farklı bir ülkeye gidip tamamen yeni bir hayat kuran Laura için işler o kadar da kolay olmayacaktır. Düğün gecesinde kızı Irene kaçırılır. Bu polisiye olay, kalabalık İspanyol ailesinin geçmişteki ve şimdiki çapraşık, ikiyüzlü ilişkileriyle yüzleşmelerine sebep olacaktır.
Farhadi filmleri, her daim görsellikten çok senaryolarıyla dikkat çeker ve seyirciyi çarparlar. İlk olarak suç teşkil eden, polisiye bir olaya tanık oluruz. Daha sonra bu olayın arka planını, suçlusunu, kurbanını, kişilerin psikolojilerinden ve daha geniş anlamda toplumsal meselelerden beslenen senaryonun yardımıyla aydınlatmaya çalışırız. Zihnimiz berraklaştığında karşımıza erkek egemen sistemin ezdiği ve paramparça ettiği kadınlar çıkar. Filmin başlarında erkek karakterlerle empati kuran ve açıkça dile getiremese de yaşanan olayı kadına yıkmaya eğilimli olan seyirci finalde bu bozuk ve ataerkil sisteme söverken bulur kendini.
Sinemacının alametifarikalarından bahsettiğim bu bölümün ardından Todos Lo Saben'in neden bir yol kazası olduğunu artık daha net açıklayabilirim. Yapımda yönetmenin önceki filmlerindekine benzer bir yapı kurulmaya çalışılmış. Yaşadığı problemler yüzünden ülkesinden ve ailesinden ayrılıp yepyeni bir hayat kuran Laura’nın genç ve gösterişli kızı Irene’nin kaçırılmasının ardından, yavaş yavaş gerçekler ortaya çıkmaya başlıyor. Ama bu gerçekler yönetmenin önceki filmlerindekinin aksine toplumsal bir meseleye ya da kadın-erkek ilişkilerine dair ayağı yere basan fikre bağlanmıyor.
Daha çok kalabalık ve sıcak kanlı görünen İspanyol halkının kendi içlerinde ne tür sırlar sakladığı, Irene'nin babasının ya da annesinin kim olduğu gibi pembe dizilerde görülen çiğ konulara odaklanılıyor. Laura, eşi Alejandro ve eski sevgilisi Paco arasında oluşturulan aşk üçgeni bu filmin seyirci kitlesinin ilgisini asla çekmiyor. Filmdeki kilit olay olan kaçırılmanın düz ve klişe bir polisiye mantığıyla çözülmesi de yapıma pek katkı sağlamamış. Belli ki yeterince hakim olmadığı bir dilde filmini çeken sinemacı, bir noktada film üzerindeki hakimiyetini yitirmiş. Halbuki yine farklı bir dilde ve ülkede çektiği Le Passé’de sinemasının temel ögelerini koruyan ve oyuncularından yüksek performanslar almayı başaran Farhadi, en iyi filmlerinden birine imza atmıştı.
Belirlenen bütçe aşıldığı için sorunların yaşandığı bilinen film; Farhadi gibi insanlık, adalet, suç ve ceza gibi temel kavramlara ilişkin söyleyecek içi dolu sözleri olan bir usta için ağır bir kaza niteliği taşıyor. Umarım yetenekli sinemacı hayranlarını bir daha böylesine üzmez.
Başroldeki Penélope Cruz başarılı bir oyunculuk ortaya koymasına rağmen Javier Bardem ve Ricardo Darín gibi diğer yıldız oyuncularla beraber kontrolünü kaybeden hikayenin altında ezilmiş. Asghar Farhadi’nin meziyetini ortaya koyamadığı ufak çaplı bir hayal kırıklığına dönüşmüş Todos Lo Saben.
Dünya prömiyeri geçtiğimiz Cannes Film Festivali'nde yapılan film, aldığı olumsuz eleştirilerle şaşırtmıştı. Yaklaşık bir yıllık uzun bir bekleyişin ardından yönetmenin merakla beklenen son filmi Todos Lo Saben vizyondaki yerini aldı. Bu yazıda filmin başarısızlığının nedenlerinden de bahsederek filmi incelemeye çalışacağım.
Filmin konusu kısaca şöyle özetlenebilir; Laura, kocası ve iki çocuğuyla beraber Buenos Aires’te yaşayan bir kadındır. Kız kardeşinin düğünü için çocuklarıyla beraber memleketi Madrid’e döner. Oradayken gençlik aşkı Paco ile karşılaşır. Çevresindeki sorunlardan kaçmak için farklı bir ülkeye gidip tamamen yeni bir hayat kuran Laura için işler o kadar da kolay olmayacaktır. Düğün gecesinde kızı Irene kaçırılır. Bu polisiye olay, kalabalık İspanyol ailesinin geçmişteki ve şimdiki çapraşık, ikiyüzlü ilişkileriyle yüzleşmelerine sebep olacaktır.
Farhadi filmleri, her daim görsellikten çok senaryolarıyla dikkat çeker ve seyirciyi çarparlar. İlk olarak suç teşkil eden, polisiye bir olaya tanık oluruz. Daha sonra bu olayın arka planını, suçlusunu, kurbanını, kişilerin psikolojilerinden ve daha geniş anlamda toplumsal meselelerden beslenen senaryonun yardımıyla aydınlatmaya çalışırız. Zihnimiz berraklaştığında karşımıza erkek egemen sistemin ezdiği ve paramparça ettiği kadınlar çıkar. Filmin başlarında erkek karakterlerle empati kuran ve açıkça dile getiremese de yaşanan olayı kadına yıkmaya eğilimli olan seyirci finalde bu bozuk ve ataerkil sisteme söverken bulur kendini.
Sinemacının alametifarikalarından bahsettiğim bu bölümün ardından Todos Lo Saben'in neden bir yol kazası olduğunu artık daha net açıklayabilirim. Yapımda yönetmenin önceki filmlerindekine benzer bir yapı kurulmaya çalışılmış. Yaşadığı problemler yüzünden ülkesinden ve ailesinden ayrılıp yepyeni bir hayat kuran Laura’nın genç ve gösterişli kızı Irene’nin kaçırılmasının ardından, yavaş yavaş gerçekler ortaya çıkmaya başlıyor. Ama bu gerçekler yönetmenin önceki filmlerindekinin aksine toplumsal bir meseleye ya da kadın-erkek ilişkilerine dair ayağı yere basan fikre bağlanmıyor.
Daha çok kalabalık ve sıcak kanlı görünen İspanyol halkının kendi içlerinde ne tür sırlar sakladığı, Irene'nin babasının ya da annesinin kim olduğu gibi pembe dizilerde görülen çiğ konulara odaklanılıyor. Laura, eşi Alejandro ve eski sevgilisi Paco arasında oluşturulan aşk üçgeni bu filmin seyirci kitlesinin ilgisini asla çekmiyor. Filmdeki kilit olay olan kaçırılmanın düz ve klişe bir polisiye mantığıyla çözülmesi de yapıma pek katkı sağlamamış. Belli ki yeterince hakim olmadığı bir dilde filmini çeken sinemacı, bir noktada film üzerindeki hakimiyetini yitirmiş. Halbuki yine farklı bir dilde ve ülkede çektiği Le Passé’de sinemasının temel ögelerini koruyan ve oyuncularından yüksek performanslar almayı başaran Farhadi, en iyi filmlerinden birine imza atmıştı.
Belirlenen bütçe aşıldığı için sorunların yaşandığı bilinen film; Farhadi gibi insanlık, adalet, suç ve ceza gibi temel kavramlara ilişkin söyleyecek içi dolu sözleri olan bir usta için ağır bir kaza niteliği taşıyor. Umarım yetenekli sinemacı hayranlarını bir daha böylesine üzmez.
Başroldeki Penélope Cruz başarılı bir oyunculuk ortaya koymasına rağmen Javier Bardem ve Ricardo Darín gibi diğer yıldız oyuncularla beraber kontrolünü kaybeden hikayenin altında ezilmiş. Asghar Farhadi’nin meziyetini ortaya koyamadığı ufak çaplı bir hayal kırıklığına dönüşmüş Todos Lo Saben.
Yorum Bırakın