Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının devlerinden Sabahattin Ali’yi hepimiz günümüzde hala ününü koruyan Kürk Mantolu Madonna, İçimizdeki Şeytan, Kuyucaklı Yusuf gibi romanlarıyla tanıyoruz. Kısa ömrüne rağmen ölümsüz birçok eser vermiş Sabahattin Ali’nin aynı zamanda 70’ten fazla şiiri vardır. Tıpkı romanlarındaki gibi şiirlerinin de genel teması aşk ve sevgidir. Sinop Hapishanesi'nde geçirdiği süreçte yazdığı “Hapishane Şarkısı” adlı 5 şiirlik seride de hapishanede yaşamanın zorlukları, karamsar düşünceler, içsel bunalımlar, özgürlük özlemi gibi konulara değinmiştir. Bu şiirler yakın geçmişte Zülfü Livaneli, Ahmet Kaya, Edip Akbayram gibi isimler tarafından bestelenerek müzikal arenada da ölümsüzleştirilmiştir. Ayrıca Ali Kocatepe'nin 1989 çıkışlı tamamen Sabahattin Ali şiirlerinden oluşan bir albümü vardır. Kaleminden acı dolu yaşanmışlıklar akan eşsiz yazarın dizelerini bugüne kadar hep okuduk, bu sefer de dinleyelim dedik. Aslında çoğumuzun aşina olduğu bu şarkıların birer Sabahattin Ali şiiri olduğunu bilerek dinlemek bambaşka bir tecrübe olacak. Keyifli dinlemeler!  

1. Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz

https://youtu.be/0z6xaMheLSc

Sene 1341 nefsime uydum Sebep oldu şeytan bir cana kıydım Katil defterine adımı koydum Eşkıya dünyaya hükümdar olmaz

Sen üzülme anam dertlerim çoktur Çektiğin çilenin hesabı yoktur Yiğitlik yolunda üstüme yoktur Eşkıya dünyaya hükümdar olmaz

Çok zamandır çektim kahrı zindanı Bize de mesken oldu Sinop’un hanı Firar etmeyilen buldum amanı Eşkıya dünyaya hükümdar olmaz

Sinop kalesinden uçtum denize Tam üç gün üç gece göründü Rize Karşıki dağlardan gel oldu bize Eşkıya dünyaya hükümdar olmaz

Bir yanımı sardı müfreze kolu Bir yanımı sardı Varilcioğlu Beş yüz atlı ile kestiler yolu Eşkıya dünyaya hükümdar olmaz

2. Leylim Ley

https://youtu.be/-NRZme8v4H0

Döndüm daldan düşen kuru yaprağa Seher yeli dağıt beni kır beni Götür tozlarımı burdan uzağa Yarin çıplak ayağına sür beni

Aldım sazı çıkmış gurbet görmeye Dönüp yare geldim yüzüm sürmeye Ne lüzum var şuna buna sormaya Senden ayrı ne hal oldum gör beni

Ayın şavkı vurur sazım üstüne Söz söyleyen yoktur sözüm üztüne Gel ey hilal kaşlım dizim üstüne Ay bir yandan sen bir yandan sar beni

Yedi yıldır uğradım yurduma Dert ortağı aramadım derdime Geleceksen bir gün düşüp ardıma Kula değil yüreğine sor beni

3. Kara Yazı

https://youtu.be/h3rL-9lBLuU https://youtu.be/ZpsE4NbamQ8

Geçmedi yare sözümüz Yollarda kaldı gözümüz Yere sürüldü yüzümüz Böyleymiş karayazımız.

Çiçekler açılmaz oldu Pınarlar içilmez oldu Yar bize gülmez oldu Böyleymiş kara yazımız.

Yalnız ona yar demiştik Onda bir şey var demiştik O bizi anlar demiştik Böyleymiş kara yazımız.

Hey gönül gene bu gece Kederim geceden yüce Gel susalım beraberce Böyleymiş kara yazımız.

4. Melankoli

Beste: Ali Kocatepe

https://youtu.be/qKj8EOuvRcI Beni en güzel günümde Sebepsiz bir keder alır. Bütün ömrümün beynimde Acı bir tortusu kalır. Anlıyamam kederimi, Bir ateş yakar derimi, İçim dar bulur yerimi, Gönlüm dağlarda bunalır. Ne kış, ne yazı isterim, Ne bir dost yüzü isterim, Hafif bir sızı isterim, Ağrılar, sancılar gelir. Yanıma düşer kollarım, Görünmez olur yollarım, En sevgili emellerim Önüme ölü serilir... Ne bir dost, ne bir sevgili, Dünyadan uzak bir deli... Beni sarar melankoli: Kafamın içerisi ölür.

5. Hapishane Şarkısı -1-

Beste: Ali Ekber Eren

https://youtu.be/CVPxcLLPIxk

Göklerde kartal gibiydim Kanatlarımdan vuruldum Mor çiçekli dal gibiydim Bahar vaktinde kırıldım

Yar olmadı bana devir Her günüm bir başka zehir Hapishanelerde demir Parmaklıklara sarıldım

Coşkundum pınarlar gibi Sarhoştum rüzgarlar gibi İhtiyar çınarlar gibi Bir gün içinde devrildim

Ekmeğim bahtımdan katı Bahtım düşmanımdan kötü Böyle kepaze hayatı Sürüklemekten yoruldum

Kimseye soramadığım Doyunca saramadığım Görmesem duramadığım Nazlı yarimden ayrıldım

6. Hapishane Şarkısı -5-

Beste: Kerem Güney

https://youtu.be/o6PZsAitVCc Başın öne eğilmesin Aldırma gönül aldırma Ağladığın duyulmasın Aldırma gönül, aldırma Dışarda deli dalgalar Gelip duvarları yalar Seni bu sesler oyalar Aldırma gönül, aldırma Görmesen bile denizi Yukarıya çevir gözü Deniz dibidir gökyüzü Aldırma gönül, aldırma Dertlerin kalkınca şaha Bir sitem yolla Allah'a Görecek günler var daha Aldırma gönül, aldırma Kurşun ata ata biter Yollar gide gide biter Ceza yata yata biter Aldırma gönül, aldırma  

7. Eskisi Gibi

Beste: Ali Kocatepe

https://youtu.be/E0lI5169AYM

Seneler sürer her günüm, Yalnız gitmekten yorgunum; Zannetme sana dargınım, Ben gene sana vurgunum.

Başkalarına gülsem de, Senden uzakta kalsam da, Sevmediğini bilsem de Ben gene sanavurgunum.

Dağları aşınca başım, Geri kaldı her yoldaşım, Gerl sevgilim, gel kardaşım, Ben gene sana vurgunum.

Gönlüm seninkine yardı, Aynı şeyleri duyardı; Ayaklarımız uyardı... Ben gene sana vurgunum.

8. Çocuklar Gibi

Beste: Ali Kocatepe

https://youtu.be/OZ-W9sKJKHg

Bende hiç tükenmez bir hayat vardı Kırlara yayılan ilkbahar gibi Kalbim hiç durmadan hızla çarpardı Göğsümün içinde ateş var gibi

Bazı nur içinde, bazı sisteyim Bazı beni seven bir göğüsteyim Kah el üstündeydim, kah hapisteydim Her yere sokulan bir rüzgar gibi

Aşkım iki günlük iptilalardı Hayatım tükenmez maceralardı İçimde binlerce istekler vardı Bir şair, yahut bir hükümdar gibi

Hissedince sana vurulduğumu Anladım ne kadar yorulduğumu Sakinleştiğimi, durulduğumu Denize dökülen bir pınar gibi

Şimdi şiir bence senin yüzündür Şimdi benim tahtım senin dizindir Sevgilim, saadet ikimizindir Göklerden gelen bir yadigar gibi

Sözün şiirlerin mükemmelidir Senden başkasını seven delidir Yüzün çiçeklerin en güzelidir Gözlerin bilinmez bir diyar gibi

Başını göğsüme sakla sevgilim Güzel saçlarında dolaşsın elim Bir gün ağlayalım, bir gün gülelim Sevişen yaramaz çocuklar gibi

9. Dağlar

Beste: Ali Kocatepe

https://youtu.be/DgJWuhrv3ZQ

Başım dağ saçlarım kardır, Deli rügarlarım vardır, Ovalar bana çok dardır, Benim meskenim dağlardır.

Şehirler bana bir tuzak, İnsan sohbetleri yasak, Uzak olun benden, uzak, Benim meskenim dağlardır.

Kalbime benzer taşları, Heybetli öter kuşları, Göğe yakındır başları; Benim meskenim dağlardır.

Yarimi ellere verin; Sevdamı yellere verin; Elleri bana gönderin: Benim meskenim dağlardır.

Bir gün kadrim bilinirse, İsmim ağza alınırsa, Yerim soran bulunursa: Benim meskenim dağlardır.

10. Geçmiyor Günler

https://youtu.be/8u-d80Ov6OM

Burda çiçekler açmıyor Kuşlar süzülüp uçmuyor Yıldızlar ışık saçmıyor Geçmiyor günler geçmiyor.

Avluda volta vururum Kah düşünür otururum Türlü hayaller görürüm Geçmiyor günler geçmiyor.

Dışarıda mevsim baharmış Gezip dolaşanlar varmış Günler su gibi akarmış Geçmiyor günler geçmiyor.

Gönülde eski sevdalar Gözümde dereler bağlar Aynadan hayalin ağlar Geçmiyor günler geçmiyor.

Yanımda yatan yabancı Her söz zehir gibi acı Bütün dertlerin en gücü Geçmiyor günler geçmiyor.