1774 yılında Goethe döneme damgasını verecek bir roman yayımladı, Genç Werther'in Acıları. İki haftada yazılan bu roman döneme damgasını vurmakla kalmayacak tıp literatürüne "intihar salgını" olarak geçecek bir kavramı kazandıracaktı. Bu yazıda Genç Werther'in Acıları'nı ve onun etkilerini inceleyeceğiz.
"İnsanın doğası sınırlıdır. Sevince, kedere, acılara ancak belli bir dereceye dek dayanabilir ve o derece alışırsa, insan yok olur. Yani söz konusu olan, birinin güçlü ya da zayıf olup olmadığı değildir! Kendi yaşantısına ne ölçüde dayanabiliyor, mesele budur!"
Bir ressam, aynı zamanda bir hukuk stajyeri olan Werther'in, genç ve nişanlı bir kadın olan Lotte'ye karşılıksız aşkını konu alıyor kitabımız.
Kitap iki bölümden oluşuyor bana kalırsa. Lotte'nin nişanlısı Albert gelmeden önce ve sonra. Albert gelmeden önce Lotte ile iyi bir dostluk içerisinde olan ve yaşamaktan mutluluk duyan Werther ile Albert geldikten sonra girdiği içsel bunalım, kasvet ve üzüntü içerisindeki Werther öyle farklı ki. Lotte ile birlikteyken Werther için doğa güzel, yaşam güzel oysa Lotte yanında yokken doğa ölüyor, yaşam berbat, ölüm huzurlu. Werther öyle bir noktaya geliyor ki Lotte, onun tüm yaşamı oluyor.
Kimi için Werther, depresif, küçük olaylardan büyük üzüntüler çıkaran biri olabilir fakat kitabın başında Werther'in küçük şeylerden büyük mutluluklar çıkarabildiğini görünce küçük olayların onda sarsıcı derecede üzücü etkiler yaratması gözünüze abartı gelmeyecektir. Tüm duygularını uçlarda yaşayan biri Werther ve aşk her iki ucu da içinde barındırıyor, mutluluğun zirvesi ve üzüntünün dibi.
Werther sıradışı bir karakter, özellikle dönem göz önüne alınırsa. Kilisenin hakim olduğu baskıcı ve yobaz 'düşünce ortamı' bulunurken Werther dönemine göre o kadar ileri görüşlü bir karakter ki...Toplum hakkında görüşleri, aşk hakkında, intihar ve ölüm hakkında ki düşünceleri yüzünden toplum tarafından itilmiş bir karakter. Nitekim kitap çıktıktan sonra toplumun bir kesimi tarafından oldukça benimseniyor Werther, gençler onun kıyafetlerini giyiyor ve Werther insanları o kadar etkiliyor ki intihar oranları tavan yapıyor. Bu yüzden kitap yasaklanıyor, din adamları Genç Werther'in Acıları ve Goethe hakkında birçok karalama kampanyası diyebileceğimiz acımasız eleştiriler yapıyor.
Benim kitabı sevmenin nedeni de Werther'i hissedebilmem oldu. Sürüklendiği iç buhranı, kalbine karşı koyamayışını ve mantığı ile kalbinin arasında yenilişini okurken hissedebildim. Kitabın çok akıcı olduğunu veya dilinin oldukça basit olduğunu söylemeyeceğim. Kitap akıcı değil, özellikle olayları Werther'in hayali dostu Wilhelm'e yazdığı mektuplardan takip ettiğimiz için. Ayrıca yazarın dili basit değil, oldukça süslü bir dili var. Çarçabuk sindirilebilecek, okuyup geçilecek bir kitap asla değil. Satırları defalarca okuyup, üstünde dakikalarca düşüneceğiniz eşsiz bir roman.
Yazarın süslü dili sizi hiç rahatsız etmeyecek çünkü o uzun doğa tasvirleri ve duygu betimlemeleri öyle güzeldi ki.
Ben kitabın sonunu bilerek okumaya başladım. Onu o sona getiren her bir duyguyu, her bir olayı, sona bir adım daha yaklaştıran her mektubu okudum aslında. Genç Werther'in Acıları, sarsıcı, etkileyici, çok yoğun hisler içeren bir kitap. Herkesin hayatının bir döneminde okuması gereken bir kitap çünkü herkesin hayatının bir döneminde Werther saklı.
Yorum Bırakın