Sizce aşkın kaç hâli vardır? Rakamlarla ifade etmek ve bilindik söylemlerle belirtmek doğru olur mu? Sanmam. Yazarların çoğu aşkı anlatır; hep başka aşklara, yani birbirinden farklı aşk durumlarına şahit oluruz. İnsanlar farklıysa aşklar neden aynı kalıplarda yaşansın, yazılsın ve çizilsin? Böyle sıradan beklentiler mümkün olabilir mi? Aşk şeklini değiştirirken eserler de başka şekillerde okutur kendini. Değişik aşklar okunurken de tekdüzelikten, sadelikten ve daha birçok şeyden arınır insan.
Cuniçiro Tanizaki’den de bir aşk romanı okudum. Aşkın ‘’aptal’’ hâlini hem de. Aptal bir aşk olması, ''tehlikeli ilişki'' çanları çalıyor demek. Öncelikle herkese tavsiye etmek için yazmıyorum bu kitabın incelemesini; Tanizaki severlere, özellikle de aptal bir aşk hikâyesi okumak isteyenlere önerebileceğim bir eser sadece.
Doğrusu kitabı elime aldığımda sıradan bir aşk romanı okuyacağım beklentisindeydim, henüz başlarındayken yanıldığımı anladım. Bu farkındalığa varmam beni hızlıca sona götürdü. Uzun zamandır sonunu delicesine merak ettiğim bir parçayla yolumuz kesişmemişti. Heyecanlanmak, gülmek, üzülmek, sinirlenmek ve şaşkınlıktan çıkamamak gibi bir sürü duyguyu bir arada yaşadım, Tanizaki sağ olsun. Japon klasikleri incelemeleri yazarken en sık kullandığım kelimenin ‘’tuhaf’’ olduğunu biliyorum ama gerçekten de bu diziden okuduğum hiçbir kitaba ‘’normal’’ diyemem. Hakâret olur bu. ‘’Naomi: Bir Aptalın Aşkı’’ da tuhaflığından ödün vermedi bu anlamda.
Coci’nin gözünden okuduğum bu kurgu, böyle aşk olmaz olsun dedirtti, neler söyletti bana neler. Coci ve Naomi hayatımda okuduğum en uyumsuz çiftlerden olabilirler. Peki yazar bu uyumsuz iki insanı neden birleştirmiş? Bence Tanizaki yanlış ilişki nasıl yaşanır örneğinin öğretisini zihinlere kazımak istemiş. Normal bir ilişki sarsıcı olmazdı ki, etkilemesinin altında yatan başlıca şey bir çatışmayı yansıtması. Kadın-erkek çatışması ve farklılıkları üzerinde durmasının yanı sıra Japonya’nın Birinci Dünya Savaşı sonrası Batılılaşma sürecine kapılması da işleniyor. Sürekli ‘’Batılı’’ hayranlığı söz konusu diyebilirim.
Aşk bir insanı olduğu gibi kabul etmek ve sevmektir bence. Burada ise birbirlerinden farklı iki insanın ego savaşını okudum. Artık aşk değil de işkence metoduydu sanki. Kitabı bitirdikten sonra insanın aklında birçok soru oluşmasına olanak sağlayan Tanizaki’nin amacı da buydu. Aşkı çileye dönüştürmek yerine doğru insanla doğru ânı yaşamanın fikrini uyandırıyor insanda. Tabii her okuyana başka düşünceler çağrıştırabilir eser. Sonuç olarak aşkla ilgili tonlarca şeyin farkındalığını bu uyumsuz çiftin ilişkisinde yaşayabiliyorsunuz. Bu bile yeterli.
Yazarın dizide yer alan diğer eserleri ve yorumlarım:
Japon Klasikleri 9: Gölgeye Övgü
Japon Klasikleri 10: Bir Kedi, Bir Adam, İki Kadın
Japon Klasikleri 23: Musaşi Lordu'nun Gizli Yaşamı
Kaynak
Tanizaki, Cuniçiro (2023). Naomi: Bir Aptalın Aşkı (Çev. Barış Bayıksel). İthaki Yayınları
Yorum Bırakın